Στις 27 Ιουλίου η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε νόμο που επιτρέπει σε άτομα ηλικίας μεταξύ 67 και 74 ετών που δεν πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την απονομή πλήρους σύνταξης να εργάζονται σε επιχορηγούμενα προγράμματα δημόσιων υπηρεσιών. Ο νόμος στοχεύει στο να τους επιτρέπεται να εργάζονται για να λάβουν πλήρη σύνταξη, εάν το επιλέξουν. Χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ορισμένα μέσα ενημέρωσης ισχυρίστηκαν ότι ο νόμος αύξησε την ηλικία συνταξιοδότησης στα 74 έτη. Όμως, ειδικοί επί του αντικειμένου και το υπουργείο Εργασίας δήλωσαν στο AFP ότι αυτό δεν ισχύει. Το 2023, το γενικό όριο συνταξιοδότησης στην Ελλάδα εξακολουθεί να είναι στα 67 έτη.
«Την Τετάρτη πέρασε η κυβέρνηση το άρθρο 61 για σύνταξη στα 75 κανένα κόμμα δεν μίλησε!» λέει μια ανάρτηση στο Facebook που δημοσιεύθηκε στις 30 Ιουλίου και κοινοποιήθηκε περισσότερες από 130 φορές.
Παρόμοιες αναρτήσεις βρέθηκαν σε όλες τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, για παράδειγμα εδώ, εδώ και εδώ, ενώ ορισμένοι ιστότοποι (εδώ, εδώ, εδώ), αλλά ακόμη και ένα δημοφιλές podcast υποστήριξαν επίσης ότι το όριο συνταξιοδότησης αυξήθηκε στα 74 έτη.
Όμως, οι ισχυρισμοί είναι παραπλανητικοί. Ενώ ο νόμος πράγματι επιτρέπει σε ανέργους άνω των 67 ετών να εργάζονται στο δημόσιο τομέα υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και εφόσον το επιλέξουν, το γενικό όριο συνταξιοδότησης δεν έχει αλλάξει και διατηρείται στα 67 έτη στην Ελλάδα.
Τι λέει ο νόμος
Το νομοσχέδιο με τίτλο «Ενίσχυση του εισοδήματος των μισθωτών, των νέων και της οικογένειας» τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 11 Ιουλίου 2023. Η δημόσια διαβούλευση έληξε στις 18 Ιουλίου και το νομοσχέδιο εισήχθη για συζήτηση στη Βουλή στις 19 Ιουλίου. Ψηφίστηκε τελικά ως νόμος 5045/2023 τις πρώτες πρωινές ώρες της 27ης Ιουλίου.
Ο νόμος δημοσιεύθηκε στο τεύχος Α του Φύλλου Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) με αριθμό 136 (η πρώτη σελίδα αρχειοθετήθηκε εδώ) στις 29 Ιουλίου.
Ο νόμος περιλαμβάνει αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, ένα επίδομα ύψους 150 ευρώ για τους νέους ηλικίας 18 και 19 ετών και την επέκταση του προγράμματος Market Pass. Όμως, περιλαμβάνει και ρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα, οι οποίες εισήχθησαν στο νόμο από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Το άρθρο 61 του νόμου – το οποίο είναι και αυτό που προκάλεσε τους ισχυρισμούς ότι αυξάνει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 74 έτη – ονομάζεται «Προγράμματα απασχόλησης ανέργων ηλικίας πενήντα πέντε (55) ετών και άνω – Τροποποίηση παρ. 6 άρθρου 75 ν. 3836/2010».
Το άρθρο 61 του νεοψηφισθέντος νόμου λέει, στην τελευταία πρόταση:
«Με την ίδια απόφαση δύνανται να καθορίζονται οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες είναι δυνατή η εφαρμογή του παρόντος σε ανέργους ηλικίας άνω των εξήντα επτά (67) και έως εβδομήντα τεσσάρων (74) ετών, που δεν έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο συντάξιμο χρόνο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, και να ορίζονται οι όροι, οι προϋποθέσεις, η χρηματοδότηση και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την υλοποίηση του προγράμματος.»
Το παραπάνω αναφέρεται σε επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), που παλαιότερα ονομαζόταν Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ). Ο νόμος επιτρέπει την ένταξη ατόμων ηλικίας 67 έως 74 ετών σε αυτά τα προγράμματα, αλλά μόνο εφόσον είναι εγγεγραμμένοι στο ψηφιακό μητρώο της ΔΥΠΑ και εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις για να μπορέσουν να λάβουν τη σύνταξή τους.
Με στόχο να συμπληρώσουν ένσημα για πλήρη σύνταξη
Σε ερώτηση του AFP για το αν ο πρόσφατα ψηφισμένος νόμος σημαίνει, κατ’ οποιονδήποτε τρόπο, αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 74 έτη, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων απάντησε στις 4 Αυγούστου: «Κατηγορηματικά όχι.»
«Αυτή τη στιγμή το γενικό όριο συνταξιοδότησης για την καταβολή πλήρους σύνταξης είναι τα 62 έτη αν ο ασφαλισμένος έχει 40 έτη εισφορών κοινωνικής ασφάλισης και 67 έτη ανεξαρτήτως ετών εισφορών, αν έχει καλύψει το απαιτούμενο ελάχιστο όριο (15 έτη ασφάλισης). Προφανώς, τα όρια αυτά δεν μεταβάλλονται με το άρθρο 61 του ν.5045/2023,» δήλωσε η επίσημη πηγή του υπουργείου.
Το άρθρο 61 του νόμου αυτού είναι «απολύτως άσχετο με τα όρια συνταξιοδότησης», είπε η ίδια πηγή μέσω email. Όπως είπε στο AFP, η συγκεκριμένη διάταξη εισήχθη αφού οι αρχές διαπίστωσαν ότι υπήρχε διακριτική μεταχείριση εις βάρος των ατόμων άνω των 67 ετών στα προγράμματα της ΔΥΠΑ.
«Στόχος της πρόσφατης διάταξης λοιπόν είναι η ύπαρξη μιας ευνοϊκής από πλευράς του Κράτους ρύθμισης που διασφαλίζει τη δυνατότητα -για τους μακροχρόνια ανέργους αυτής της κατηγορίας και μόνο- που δεν έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικά δικαιώματα να μπορούν να το πράξουν μέσα από ένα ιδιαίτερα ευεργετικό πρόγραμμα συμπερίληψης, ένταξης ή επανένταξης.»
«Με τον τρόπο αυτό, παρέχεται σε αυτήν την ιδιαίτερη ηλικιακή ομάδα, η ευκαιρία, εφόσον επιθυμούν να συνεχίσουν να εργάζονται, να το πράξουν απρόσκοπτα, ώστε να μπορέσουν να συμπληρώσουν τα απαραίτητα έτη εργασίας για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος» είπε η πηγή του υπουργείου.
Το γενικό όριο συνταξιοδότησης διατηρείται στα 67
Σύμφωνα με αυτή την επίσημη σελίδα της ελληνικής κυβέρνησης, τα γενικά όρια συνταξιοδότησης έχουν ως εξής:
- 62 ετών για πλήρη σύνταξη με τουλάχιστον 40 έτη (12.000 ημέρες) ασφάλισης,
- 62 ετών για μειωμένη σύνταξη με 15 χρόνια (4.500 ημέρες), εφόσον η χορήγηση μειωμένης σύνταξης προβλέπεται από τις καταστατικές διατάξεις του εντασσόμενου στον e-ΕΦΚΑ Ταμείου και σύμφωνα με τις σχετικές ειδικές χρονικές προϋποθέσεις.
- 67 ετών για πλήρη σύνταξη με τουλάχιστον 15 έτη (4.500 ημέρες) ασφάλισης.
«Δεν αλλάζει το όριο συνταξιοδότησης» είπε η Μαρία Καραμεσίνη, καθηγήτρια Οικονομικών της Εργασίας και της Κοινωνικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και πρώην Πρόεδρος του ΟΑΕΔ (σήμερα ΔΥΠΑ), σε τηλεφωνική επικοινωνία με το AFP στις 3 Αυγούστου.
«Τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης είναι απαράλλαχτα» επιβεβαίωσε η δικηγόρος Παγώνα Παπαδημητρίου σε τηλεφωνική επικοινωνία με το AFP στις 4 Αυγούστου 2023. «Αυτό που αλλάζει με τον νόμο είναι ότι πλέον, άτομα ηλικίας ως 74 ετών έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν σε προγράμματα απασχόλησης. Για παράδειγμα, έχουν υπάρξει περιπτώσεις ανθρώπων που είχαν 11 χρόνια εργασίας και δεν μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν στα 67. Με τον νέο νόμο μπορούν να ξεφύγουν από αυτή την κατάσταση ομηρίας» είπε.
«Οι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι απολύονται αυτοδικαίως στα 67» πρόσθεσε η κ. Παπαδημητρίου. Με τον νέο νόμο, θα μπορούν να συνεχίσουν να εργάζονται για να εξασφαλίσουν τη σύνταξή τους.
Η κ. Καραμεσίνη τόνισε επίσης ότι δεν υπάρχει ανώτατο ηλικιακό όριο εργασίας στην Ελλάδα σήμερα: «Μπορεί κανείς να δουλεύει και μετά τα 67, δεν υπάρχει απαγόρευση εργασίας». Ωστόσο, αυτό δεν ίσχυε στον δημόσιο τομέα μέχρι τώρα. «Σχεδόν κανείς δεν παρέμενε στο Δημόσιο μετά τα 67», είπε.
Ωστόσο, η καθηγήτρια του Παντείου υπογράμμισε πως υπάρχουν και κάποια ερωτήματα που εγείρονται από το άρθρο 61 του ν. 5045/2023. «Σε αυτά τα προγράμματα, οι προσλήψεις γίνονται μόνο μέσω συνέντευξης. Αν τα προγράμματα επεκταθούν σε όλο το Δημόσιο, και όχι μόνο σε συγκεκριμένα τμήματά του, μπορεί να υπάρξουν πολλά ρουσφέτια», είπε. «Θα μπορούσε επίσης να λειτουργήσει σαν προπομπός για την κατάργηση του ανώτατου ορίου των 67 ετών στον δημόσιο τομέα.»
Η κ. Καραμεσίνη έγραψε επίσης ένα επεξηγηματικό άρθρο στο οποίο σχολίαζε τις αλλαγές που φέρνει το άρθρο 61 του νεοψηφισθέντα νόμου. Σε αυτό, υποστηρίζει πως η εν λόγω διατάξεις είναι «εύλογες», όμως ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για την ουσιαστική κατάργηση ενός προγράμματος που ήταν σε ισχύ μέχρι το τέλος του 2022, και το οποίο κάλυπτε τις ασφαλιστικές εισφορές ανασφάλιστων ανέργων «πλησίον της σύνταξης». Έτσι, σύμφωνα με την ίδια, η εργασία παρουσιάζεται ως η μοναδική δυνατή επιλογή για αυτούς τους ανθρώπους.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της ΔΥΠΑ για τον Ιούνιο του 2023 (η αρχειοθετημένη σελίδα εδώ), 245.027 άτομα άνω των 55 ήταν εγγεγραμμένα στο μητρώο της ΔΥΠΑ, εκ των οποίων οι 60.141 άνω των 65 ετών.
Σύνδεση με πυρκαγιές και διαδηλώσεις στη Γαλλία
Αρκετές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (εδώ, εδώ) τονίζουν ότι η τροπολογία ψηφίστηκε στη Βουλή ενώ η προσοχή των πολιτών ήταν στραμμένη στις πυρκαγιές που έπληξαν πολλές περιοχές της Ελλάδας τον Ιούλιο του 2023.
Ωστόσο, η σύνδεση των δύο γεγονότων είναι αβάσιμη. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ήδη ανακοινώσει στα τέλη Ιουνίου ότι το νομοσχέδιο θα ψηφιζόταν «πριν τον Αύγουστο». Η ανακοίνωσή του έγινε τρεις εβδομάδες πριν από τις μεγάλες πυρκαγιές που έκαψαν περίπου 400.000 στρέμματα γης και προκάλεσαν τον θάνατο πέντε ανθρώπων.
Άλλες αναρτήσεις (εδώ, εδώ) αντιπαρέβαλαν το γεγονός ότι δεν υπήρξαν μαζικές αντιδράσεις για την ψήφιση του νόμου με τις μαζικές διαμαρτυρίες κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης που νομοθετήθηκε πρόσφατα στη Γαλλία.
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
