Η επιδημία της γρίπης των πτηνών σκότωσε περισσότερα από 50.000 άγρια πτηνά στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ 2021 και 2023, γεγονός που ώθησε τις αρχές να θεσπίσουν μέτρα για την καλύτερη καταπολέμηση και πρόληψη της εξάπλωσης μελλοντικών επιδημιών, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής καταγραφής των κοτόπουλων και άλλων οικόσιτων πτηνών. Ορισμένοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ερμήνευσαν την κίνηση αυτή ως αυταρχικό μέτρο, το οποίο αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης τάσης να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να καλλιεργούν τα δικά τους τρόφιμα, υποστηρίζοντας ότι οι άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσαν να οδηγηθούν στη φυλακή ή να τους επιβληθούν υψηλά πρόστιμα ακόμη και για την κατοχή ενός μη καταγεγραμμένου κοτόπουλου. Ωστόσο, το μέτρο εισάγεται αποκλειστικά και μόνο για να βοηθήσει στον εντοπισμό πιθανών κρουσμάτων και στην έγκαιρη ειδοποίηση των κτηνοτρόφων, σύμφωνα με κυβερνητικά έγγραφα. Αξιωματούχος του υπουργείου δήλωσε στο AFP ότι προβλέπεται ποινή φυλάκισης για όσους προκαλούν «σοβαρή ζημιά», τονίζοντας ότι είναι εξαιρετικά απίθανο να φυλακιστεί ποτέ κάποιος για παραβίαση του μέτρου αυτού.
«Οι άνθρωποι στη Μεγάλη Βρετανία που διατηρούν κοτόπουλα στον κήπο τους θα πρέπει να τα καταχωρήσουν στην κυβέρνηση σύμφωνα με τους νέους κανόνες για την καταπολέμηση της γρίπης των πτηνών (…). 6 μήνες φυλακή λοιπόν για τους φτωχούς ή 5000 λίρες πρόστιμο αν έχεις λεφτά και δεν δηλώσεις ότι εκτρέφεις κοτόπουλα – ακόμα κι αν πρόκειται έστω για ένα! και όλα αυτά γιατί… για ενδεχόμενο ξέσπασμα της γρίπης των πτηνών που τα ΜΜΕ έχουν ήδη ξεκινήσει να τρομοκρατούν τον κόσμο (…)», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook στις 11 Απριλίου 2024.
Η ανάρτηση κοινοποιεί ένα στιγμιότυπο από ένα διαδικτυακό άρθρο, το οποίο αναφέρει: «Από τέλη καλοκαιριού 2024 θα εφαρμοστεί στην Μεγάλη Βρετανία – νέος νόμος με βαριές ποινές – για όσους εκτρέφουν κότες στις οικίες τους!». Το άρθρο κοινοποιήθηκε επίσης στο Linkedin.
Ο ίδιος ισχυρισμός δημοσιεύτηκε και σε άλλα διαδικτυακά άρθρα στα ελληνικά όπως εδώ και εδώ, και στο Χ εδώ. Παρόμοια δημοσιεύματα κοινοποιήθηκαν και στα κροατικά.
Μια ανάρτηση στο Facebook εδώ κοινοποιεί ένα άρθρο του Guardian (αρχειοθετημένο εδώ) από το 2023 σχετικά με αυτό το μέτρο και ισχυρίζεται περαιτέρω ότι τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στην εισαγωγή τυπωμένων τροφίμων ή τροφίμων από έντομα: «Προσεχώς -εννοείται- κι εδώ και παντού… Κατόπιν περιορισμός των χοιρινών για την γρίπη των χοίρων, των μοσχαριών για την νόσο των τρελών αγελάδων και ύστερα όλων των λαχανικών γιατί θα βγει και κάνα μύξιασμα των μπρόκολων, έτσι να κλείσει ο κύκλος. Βέβαια σου ετοιμάζουν πλαστικό εκτυπωμένο κρέας και αλεύρι γρύλων οπότε μη μου σκας».
Τέτοιοι ισχυρισμοί αποτελούν μέρος μιας συνωμοσιολογικής αφήγησης ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες που συγκεντρώθηκαν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ή γύρω από την Ατζέντα Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (αρχειοθετημένη εδώ) σχεδιάζουν να περιορίσουν την κατανάλωση ορισμένων τροφίμων και να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να καλλιεργούν τα δικά τους τρόφιμα.
Το AFP είχε ήδη διαψεύσει τους ισχυρισμούς ότι οι αρχές σχεδιάζουν να αντικαταστήσουν το κρέας με ανθρώπινο κρέας ή με έντομα ή ακόμη και με εναλλακτικές λύσεις που καλλιεργούνται και εκτυπώνονται στο εργαστήριο.
Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός παρερμηνεύει τους λόγους για τους οποίους η βρετανική κυβέρνηση εισάγει τον εν λόγω κανονισμό και υπερεκτιμά τις πιθανές κυρώσεις για τις παραβιάσεις του, όπως δείχνουν τα έγγραφα και εξήγησε εκπρόσωπος της κυβέρνησης στο AFP.
Στιγμιότυπα των παραπλανητικών αναρτήσεων στο Facebook (αριστερά και δεξιά) και του παραπλανητικού άρθρου (κέντρο). Λήψη εικόνων: 23/04/2024
Κανονισμοί για την καταπολέμηση της γρίπης των πτηνών
Οι αναρτήσεις στο Facebook και τα διαδικτυακά άρθρα αναφέρουν ένα άρθρο του 2023 από τον Guardian (αρχειοθετημένο εδώ), το οποίο αναφέρει ότι «οι άνθρωποι στη Μεγάλη Βρετανία που διατηρούν κοτόπουλα στον κήπο τους θα πρέπει να τα καταγράψουν στην κυβέρνηση σύμφωνα με τους προτεινόμενους νέους κανόνες για την πάταξη της γρίπης των πτηνών». Το άρθρο δεν αναφέρει πρόστιμα ή ποινές φυλάκισης.
Τα ελληνικά άρθρα και αναρτήσεις δεν παραθέτουν καμία πηγή για τις ποινές φυλάκισης και τα χρηματικά πρόστιμα.
Οι προηγούμενοι κανόνες στο Ηνωμένο Βασίλειο επέβαλαν την εγγραφή μόνο για τους ιδιοκτήτες σμηνών 50 ή περισσότερων πτηνών, ενώ οι υπόλοιποι ενθαρρύνονταν να εγγραφούν εθελοντικά, χρησιμοποιώντας μια απλή ηλεκτρονική φόρμα (αρχειοθετημένη εδώ).
Το επίσημο κυβερνητικό δελτίο τύπου (αρχειοθετημένο εδώ) δεν κάνει καμία αναφορά σε ποινές και εξηγεί ότι τα νέα μέτρα αποσκοπούν στην «καλύτερη προστασία του τομέα των πουλερικών από μελλοντικές επιδημίες γρίπης των πτηνών».
Επικαλούμενο την επικεφαλής κτηνιατρικής υπηρεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου Κριστίν Μίντλεμις (αρχειοθετημένο εδώ), το δελτίο αναφέρει ότι οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν στις αρχές «να έχουν πλήρη εικόνα του αριθμού και της θέσης των πτηνών που εκτρέφονται σε ολόκληρη τη Μεγάλη Βρετανία, διευκολύνοντας την παρακολούθηση και τη διαχείριση της εξάπλωσης της νόσου των πτηνών».
Ο βρετανικός οργανισμός για την υγεία των ζώων και των φυτών (APHA) και το αντίστοιχο του τμήμα εξήγησαν περαιτέρω τον σκοπό της καταγραφής σε μια σειρά από αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως εδώ ή εδώ (αρχειοθετημένες εδώ και εδώ).
Η κυβέρνηση σημείωσε επίσης ότι οι αλλαγές στους ισχύοντες κανονισμούς βασίστηκαν σε προτάσεις από την αναθεώρηση της επιθεώρησης και ρύθμισης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων του 2018 και σε διαβουλεύσεις που διεξάγονταν επί 12 εβδομάδες μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2023 (αρχειοθετημένες εδώ και εδώ) και ότι προέκυψαν μετά το χειρότερο ξέσπασμα της γρίπης των πτηνών στο Ηνωμένο Βασίλειο, με περισσότερα από 360 κρούσματα σε ολόκληρη τη Μεγάλη Βρετανία από τα τέλη Οκτωβρίου 2021.
Παρά τις υποψίες που αναφέρονται σε παραπλανητικές αναρτήσεις στο Facebook, οι οποίες αναφέρονται στη γρίπη των πτηνών ως «υποτιθέμενη γρίπη των πτηνών», η ασθένεια αυτή είναι πραγματική και έχει σκοτώσει περισσότερα από 50.000 άγρια πτηνά στο Ηνωμένο Βασίλειο μεταξύ Οκτωβρίου 2021 και Απριλίου 2023 (αρχειοθετημένο εδώ). Το Yorkshire WIldlife Trust ανέφερε τον Απρίλιο του 2023 ότι «δεν έχει ξαναδεί τόσο υψηλή θνησιμότητα» (αρχειοθετημένο εδώ).
Η γρίπη των πτηνών είναι μια μολυσματική ασθένεια που εξαπλώνεται μεταξύ των πτηνών, αλλά ορισμένα στελέχη έχουν επίσης τη δυνατότητα να μολύνουν τον άνθρωπο (αρχειοθετημένο εδώ). Η ασθένεια μπορεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο μέσω στενής επαφής με μολυσμένα ή νεκρά πτηνά, αγγίζοντας την φωλιά τους ή προετοιμάζοντάς τα για μαγείρεμα. Στους ανθρώπους, η νόσος προκαλεί υψηλή θερμοκρασία και δύσπνοια, μεταξύ άλλων συμπτωμάτων, και μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω επιπλοκές, όπως πνευμονία ή σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας. Η σοβαρότητα των κρουσμάτων που προσβλήθηκαν από τον άνθρωπο κυμαινόταν από πολύ ήπια έως σοβαρή νόσο που οδήγησε σε θάνατο (αρχειοθετημένο εδώ).
Στην Ελλάδα, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) (αρχειοθετημένο εδώ) δεν έχει εκδώσει ειδικά μέτρα σχετικά με τη γρίπη των πτηνών στην ειδική ιστοσελίδα του. Παραθέτει, ωστόσο, μια σειρά από ενέργειες που πρέπει να γίνουν σε περίπτωση που άνθρωποι έρθουν σε επαφή με μολυσμένα πτηνά. Παρέχει επίσης στο κοινό και στους επαγγελματίες επεξηγηματικά έγγραφα σχετικά με την «τρέχουσα κατάσταση» (αρχειοθετημένο εδώ).
Παρά τον κίνδυνο επανεμφάνισης στην Ελλάδα, τα τελευταία κρούσματα γρίπης των πτηνών αναφέρθηκαν το 2022, όταν πέθαναν τουλάχιστον 1.000 αργυροπελεκάνοι.
Ποινές φυλάκισης δεν είχαν χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν
Ενώ η κυβερνητική ανακοίνωση δεν κάνει άμεση αναφορά σε πιθανά πρόστιμα ή κυρώσεις για όσους δεν καταγράφουν τα πτηνά τους, τα αρχεία της διαβούλευσης καθιστούν σαφές ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Τροφίμων και Αγροτικών Υποθέσεων (DEFRA) θα το εφαρμόσει μέσω τροποποιήσεων στους ξεχωριστούς υφιστάμενους κανονισμούς για τη γρίπη των πτηνών (προληπτικά μέτρα) στην Αγγλία, τη Σκωτία και την Ουαλία (αρχειοθετημένοι εδώ).
Οι εν λόγω κανονισμοί δεν απαριθμούν προβλεπόμενα πρόστιμα ή κυρώσεις για παραβάσεις, αλλά παραπέμπουν στις κυρώσεις που προβλέπονται στον ισχύοντα νόμο περί υγείας των ζώων του 2002, άρθρο 75 (αρχειοθετημένοι εδώ). Στο τμήμα αυτό αναφέρεται ότι η ευθύνη για αδικήματα μπορεί να περιλαμβάνει φυλάκιση έως έξι μήνες ή πρόστιμο έως το επίπεδο 5 της τυπικής κλίμακας.
Εκπρόσωπος του DEFRA επιβεβαίωσε σε τηλεφωνική συνέντευξη στο AFP στις 18 Απριλίου 2024 ότι είναι δυνατόν, θεωρητικά, κάποιος να καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης επειδή δεν έχει καταγράψει το κοτόπουλό του, αλλά ότι αυτό είναι εξαιρετικά απίθανο στην πράξη.
Ο εκπρόσωπος δήλωσε ότι το DEFRA συνεργάζεται με τους κτηνοτρόφους για να τους βοηθήσει να εγγραφούν και σημείωσε ότι πολλοί κτηνοτρόφοι δεν είναι συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο και δεν γνωρίζουν τους κανονισμούς.
«Προσπαθούμε πολύ σκληρά να κάνουμε όλη την αντιπολίτευση πριν τους επιβληθεί ποτέ πρόστιμο», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Ο εκπρόσωπος του DEFRA εξήγησε επίσης ότι οι υψηλότερες ποινές που προβλέπονται από το νόμο υπάρχουν για περιπτώσεις εσκεμμένων πράξεων που προκαλούν σοβαρή βλάβη ή θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, όχι για την παράλειψη καταγραφής ενός και μόνο κοτόπουλου.
«Κανείς δεν έχει ποτέ οδηγηθεί στη φυλακή για αδικήματα βάσει του νόμου για την υγεία των ζώων», δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Στην Ελλάδα, το άρθρο 285 του νόμου 4619/2019 του Ποινικού Κώδικα (αρχειοθετημένο εδώ) απαριθμεί μια σειρά κυρώσεων για άτομα που δεν συμμορφώνονται με τα κυβερνητικά μέτρα για την πρόληψη της εξάπλωσης ασθενειών, μεταξύ άλλων σε ζώα ή ασθένειες ζώων που ενδέχεται να μεταδοθούν στον άνθρωπο. Οι ποινές αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν και ποινές φυλάκισης έως και δέκα ετών.
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
