Μια φωτογραφία που τραβήχτηκε το 2020 κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις αρχές του Φεβρουαρίου 2024, με τον ψευδή ισχυρισμό ότι δείχνει παιδιά σε δημοτικό σχολείο στην Ιαπωνία να τρώνε ελληνικό φαγητό στο πλαίσιο των εορτασμών της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας στις 9 Φεβρουαρίου. Παρόλο που μια τέτοια ημέρα υπάρχει και προωθείται από την ελληνική κυβέρνηση στο εξωτερικό -συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας- η εικόνα στις αναρτήσεις ουσιαστικά προέρχεται από το 2020 και είναι από ένα άλλο γεγονός. Δείχνει παιδιά στην πόλη Μισάτο της Ιαπωνίας να τρώνε ελληνικό φαγητό, συμμετέχοντας σε μια δραστηριότητα που οργανώθηκε στο πλαίσιο του ρόλου του Μισάτο ως «Πόλης Υποδοχής της Ελλάδας» για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 2020.
Αναρτήσεις στο Facebook, όπως αυτή που κοινοποιήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2024 και είχε περίπου 3,8 χιλιάδες κοινοποιήσεις, περιλάμβαναν μια φωτογραφία ενός αγοριού που ισχυρίζονταν ότι ήταν ένα από τα πολλά παιδιά δημοτικού στην Ιαπωνία που έφαγε «ελληνικό φαγητό για να τιμήσει την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας». Το συνοδευτικό κείμενο της εικόνας αναφέρει «9/2 Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας και 19 δημοτικά σχολεία στην πόλη Μιζάτο της Ιαπωνίας, για να την τιμήσουν γεύτηκαν Ελληνικό φαγητό και όλα τα σχολεία γέμισαν με Ελληνικές σημαίες! Στην Ιαπωνία αυτά!!».
Η φωτογραφία κοινοποιήθηκε επίσης και από άλλους χρήστες στο Facebook, όπως σε αυτή την ανάρτηση που είχε περισσότερες από 150 κοινοποιήσεις, καθώς και εδώ, εδώ, εδώ και εδώ. Μια ανάρτηση γράφει: «Η Ευρώπη, η Ιαπωνία κι ο κόσμος όλος τιμά την ημέρα της Ελληνικής γλώσσας!!! Πόσο θλιβερό, η γλώσσα κι ο πολιτισμός μας να είναι σύμβολα του δυτικού πολιτισμού, και να μας το θυμίζουν οι ξένοι, ενώ εμείς τσιμεντώνουμε την Ακρόπολη, και την ίδια στιγμή το καθεστώς που κυβερνά να καταδικάζεται και διασύρει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο». Το τελευταίο σχόλιο είναι πιθανό να αναφέρεται σε αυτό το γεγονός.
Από τα σχόλια καταλαβαίνουμε ότι η φωτογραφία πυροδοτεί το εθνικιστικό αίσθημα των χρηστών, οι οποίοι κατηγορούν τους Έλληνες και τους Κύπριους ότι δεν γιορτάζουν αυτή τη μέρα. Κάποια σχόλια υποστηρίζουν, για παράδειγμα: «Στην Ελλάδα και στην Κύπρο έκαναν κάτι στα σχολεια?», «Στα σχολεία μας, ούτε Κ άν το γνωρίζουν!», «Εμεις εδω χαμπαρι δεν πήραμε ουτε κανένας στα μεσα ενημερώσεις αναφέρθηκε στο θέμα». Ορισμένοι χρήστες υπονοούν ότι οι πολιτικοί και τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης υποτιμούν σκόπιμα τη σημασία της ημέρας υπέρ της προώθησης άλλων θεμάτων. Για παράδειγμα, μια ανάρτηση αναφέρει: «Στην Ελλάδα, ούτε που πήραμε είδηση για την παγκόσμια ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας. Η Κυβέρνησή μας είναι απασχολημένη με τον γάμο των ΛΟΑΤΚΙ». Το νομοσχέδιο για τους γάμους των ομόφυλων ζευγαριών που ψηφίστηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο στις 15 Φεβρουαρίου 2024 προκάλεσε αντιπαράθεση και οδήγησε στη διάδοση ψευδών ισχυρισμών όπως αυτός εδώ.
Ο ίδιος ισχυρισμός εμφανίστηκε και σε αυτή την ανάρτηση, η οποία είχε περισσότερες από 100 κοινοποιήσεις και περιλάμβανε μια άλλη φωτογραφία, επίσης με παιδιά από την Ιαπωνία που τρώνε ελληνικό φαγητό. Ωστόσο, η εικόνα έχει πολλά σημάδια που υποδηλώνουν ότι είναι πολύ πιθανό να έχει δημιουργηθεί με τεχνητή νοημοσύνη, γεγονός που επισημάνθηκε επίσης από έναν χρήστη στο X εδώ.
Ένας τρόπος για να αναγνωρίσουμε εικόνες δημιουργημένες με τεχνητή νοημοσύνη είναι μέσω των ατελειών και των παραμορφώσεων. Κάποιες είναι εμφανείς στη συγκεκριμένη εικόνα, όπως φαίνεται στα παρακάτω στιγμιότυπα οθόνης. Για παράδειγμα, το χέρι του κοριτσιού μοιάζει πολύ ασυνήθιστο και οι ρίγες μιας υποτιθέμενης ελληνικής σημαίας στο βάθος φαίνεται να είναι κάθετες και όχι οριζόντιες, όπως θα έπρεπε να είναι.
Επιπλέον, βλέπουμε στην κάτω αριστερή γωνία ένα υδατογράφημα του ιστότοπου imgflip.com, που υποδηλώνει ότι η εικόνα δημιουργήθηκε ή τροποποιήθηκε ψηφιακά μέσα από αυτόν τον ιστότοπο, ο οποίος προσφέρει μια σειρά από εργαλεία επεξεργασίας εικόνας.
Επιπλέον, η φωτογραφία του αγοριού με τον ίδιο ισχυρισμό για την «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας» κοινοποιήθηκε και στο Χ (εδώ, εδώ, εδώ και εδώ), στο Instagram (εδώ), ενώ το AFP την εντόπισε και σε μια ελληνική ιστοσελίδα.
Η έρευνα του AFP διαπίστωσε ότι η φωτογραφία δεν είναι από τις 09/02/2024 αλλά από το καλοκαίρι του 2020 και απεικονίζει ένα διαφορετικό πλαίσιο. Πιο συγκεκριμένα, είναι πράγματι από την πόλη Μισάτο αλλά συνδέεται με το πρόγραμμα «Host Town Initiative» για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020. Το Μισάτο επιλέχθηκε ως η πόλη φιλοξενίας της Ελλάδας και επρόκειτο να υποδεχτεί την εθνική ομάδα στίβου. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, υπήρξε μια ξεχωριστή μέρα στα σχολεία της πόλης όπου τα παιδιά γεύτηκαν την ελληνική κουζίνα και στόλισαν τις τάξεις τους με διάφορα ελληνικά διακοσμητικά.
Η Πρεσβεία της Ιαπωνίας στην Ελλάδα κοινοποίησε επίσης στην επίσημη σελίδα της στο Facebook μια ανάρτηση στις 15/07/2020, σύμφωνα με την οποία «Η πόλη Misato έχει ανακυρηχθεί ‘πόλη υποδοχής-φιλοξενίας’ της ελληνικής ολυμπιακής αποστολής για τους επικείμενους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Τόκιο».
Μια εικόνα από το 2020 από μια πρωτοβουλία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες
Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας στη Google μάς οδήγησε σε ένα άρθρο που περιείχε την ίδια φωτογραφία από τον Ιούλιο του 2020 και μια περαιτέρω αναζήτηση της περικομμένης φωτογραφίας (χωρίς τα γράμματα στο επάνω μέρος) μάς οδήγησε σε ένα παλαιότερο άρθρο από τον Ιούλιο του 2020 από έναν διαφορετικό ελληνικό ιστότοπο.
Επιπλέον, το δεύτερο άρθρο είχε μια αναφορά σε ένα άρθρο από την ιστοσελίδα greecejapan.com. Μια αναζήτηση στη Google χρησιμοποιώντας τις λέξεις-κλειδιά «Μισάτο» και «Greecejapan.com» μας οδήγησε στο άρθρο που φαίνεται να δημοσίευσε αρχικά τη φωτογραφία, στις 2 Ιουλίου 2020. Η αρχισυντάκτρια του greecejapan.com Τζούνκο Ναγκάτα είπε στο AFP σε ένα email στις 16 Φεβρουαρίου 2024 ότι πρόκειται για έναν «ανεξάρτητο ιστότοπο» που καλύπτει «ειδήσεις και γεγονότα σχετικά με τις σχέσεις Ελλάδας-Ιαπωνίας». Ο ιστότοπος διαθέτει επίσης λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με 19 χιλιάδες likes στη σελίδα του στο Facebook και περισσότερους από 1500 ακόλουθους στο X.
Η Ναγκάτα είπε στο AFP ότι η φωτογραφία του αγοριού τραβήχτηκε στις 30 Ιουνίου 2020 από τον Δήμο του Μισάτο σε δημοτικό σχολείο της πόλης και δόθηκε στο greecejapan.com.
Η Nagata πρόσθεσε ότι η εκδήλωση εντασσόταν στο πρόγραμμα «Host Town Initiative» και πως σερβιρίστηκε ελληνικό φαγητό «για να νιώσουν τα παιδιά πιο κοντά στην Ελλάδα και ταυτόχρονα να ενημερωθούν για τις δράσεις και τις ανταλλαγές της πόλης τους με την Ελλάδα». Το άρθρο αναφέρει ότι η εκδήλωση έλαβε χώρα σε 19 σχολεία, ίδιος αριθμός σχολείων με αυτόν που αναφερόταν σε ορισμένες από τις παραπλανητικές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Επιπλέον, μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας στη Google με μια άλλη φωτογραφία (όπως φαίνεται παρακάτω) από το ίδιο άρθρο του Greecejapan.com μάς οδήγησε σε μια ανάρτηση στο Facebook από τις 03/07/2020 που είχε ως μία από τις πηγές της εικόνας τη σελίδα του Δήμου του Μισάτο στο Facebook. Τη σελίδα, που ονομάζεται «Greek News Agenda», διαχειρίζεται το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Η εικόνα του αγοριού κοινοποιήθηκε και σε μια άλλη σελίδα στο Facebook η οποία έδωσε λεπτομέρειες για το ίδιο γεγονός. Αυτή η τελευταία σελίδα δημιουργήθηκε από τον Δήμο του Μισάτο για την προώθηση των ανταλλαγών μεταξύ του Μισάτο και της Ελλάδας, όπως περιγράφεται εδώ (στα ιαπωνικά).
Η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του εθνικού ποιητή της Ελλάδας Διονυσίου Σολωμού, θεσμοθετήθηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας το 2017 με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας της Ελλάδας. Στόχος είναι να αναδειχθεί η συμβολή της ελληνικής γλώσσας στην προώθηση του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου πολιτισμού. Πολλές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται αυτή την ημερομηνία, μεταξύ άλλων στις ελληνικές κοινότητες της Διασποράς και σε εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Για παράδειγμα, φέτος στην Ιαπωνία η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας γιορτάστηκε στο Κέντρο Παραδοσιακού Πολιτισμού του Δήμου Μινάτο στο Τόκιο με τη συμμετοχή μελετητών και κοινού, σύμφωνα με την Πρεσβεία της Ελλάδας στην Ιαπωνία.
Μία από τις αναρτήσεις που κοινοποιούν τον ψευδή ισχυρισμό λέει επίσης ότι «希腊» είναι το όνομα της Ελλάδας στα ιαπωνικά και ότι σημαίνει «άλλος μεγάλος πολιτισμός». Ωστόσο, τα πιο κοινά ονόματα για την Ελλάδα στα ιαπωνικά είναι «ギリシア» ή «ギリシャ», που προφέρονται «γκι-ρι-σι-α» και «γκι-ρι-σα» αντίστοιχα, και δεν έχουν άλλη κυριολεκτική σημασία. «希腊» είναι το όνομα που χρησιμοποιείται κανονικά για την Ελλάδα στα κινέζικα αλλά δεν έχει νόημα παρόμοιο με το «άλλος μεγάλος πολιτισμός».
Στο παρελθόν, το AFP έχει επαληθεύσει ψευδείς ή παραπλανητικούς ισχυρισμούς σχετικά με ζητήματα που πυροδοτούν πατριωτικά συναισθήματα, όπως αυτός που υποστήριζε ψευδώς ότι ένας διαδηλωτής αφαίρεσε μια ελληνική σημαία κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης υπέρ της Παλαιστίνης στην Αθήνα.
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
