Η αστραπιαία επίθεση ομάδων ανταρτών με επικεφαλής ριζοσπάστες ισλαμιστές στη Συρία οδήγησε, τη νύχτα της 7ης προς 8η Δεκεμβρίου, στην πτώση της συριακής κυβέρνησης και στη φυγή του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Σε αυτό το πλαίσιο, χρήστες του διαδικτύου και διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης κοινοποίησαν στα κοινωνικά δίκτυα μια εικόνα που δείχνει τον Σύρο πρόεδρο και τη σύζυγό του Άσμα να περπατούν δίπλα-δίπλα, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για την «πρώτη φωτογραφία» του ζεύγους αλ Άσαντ που τραβήχτηκε μετά την άφιξή τους στη Μόσχα. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, πρόκειται για στιγμιότυπο εικόνων που τραβήχτηκαν τον Φεβρουάριο του 2023 σε νοσοκομείο του Χαλεπιού. Επιπλέον, ενώ τα ρωσικά πρακτορεία τύπου ισχυρίστηκαν στις 8 Δεκεμβρίου ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ και η οικογένειά του βρίσκονταν στη Μόσχα, το Κρεμλίνο αρνήθηκε την επόμενη ημέρα να επιβεβαιώσει την παρουσία τους στη Ρωσία.
«Η πρώτη φωτογραφία του Άσαντ στη Ρωσία μετά το άσυλο που του έδωσε η Μόσχα (…)», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook από τις 10 Δεκεμβρίου 2024.
Το δημοσίευμα κοινοποιεί μια εικόνα που δείχνει τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ Αλ Άσαντ και τη σύζυγό του, Άσμα, να προχωρούν δίπλα-δίπλα στη μέση ενός διαδρόμου, μαζί με πολλά άτομα που φαίνεται να τους συνοδεύουν προς την ίδια κατεύθυνση.
Η εικόνα αυτή, με τον ίδιο ισχυρισμό, έχει επίσης δημοσιευτεί από διάφορα ελληνικά διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, μεταξύ άλλων εδώ, εδώ και εδώ, καθώς και στο Χ, εδώ και εδώ.
Έχει επίσης διαδοθεί στα γαλλικά, τα ισπανικά, τα αγγλικά, τα αραβικά, τα ρουμανικά και τα πολωνικά.
Όπως παρατήρησε το AFP, η εικόνα του Μπασάρ και της Άσμα αλ Άσαντ που κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα από τις 8 Δεκεμβρίου δεν τραβήχτηκε στη Μόσχα, αλλά στο Χαλέπι της Συρίας, τον Φεβρουάριο του 2023: πρόκειται για στιγμιότυπο οθόνης από βίντεο.
Ενώ τα ρωσικά πρακτορεία Τύπου ισχυρίστηκαν το βράδυ της 8ης Δεκεμβρίου ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ και η οικογένειά του βρίσκονταν στη Μόσχα, έχοντας λάβει άσυλο για «ανθρωπιστικούς λόγους», το Κρεμλίνο αρνήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου να επιβεβαιώσει την παρουσία του πρώην προέδρου της Συρίας στη Ρωσία.
Η πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ μετά από μία αστραπιαία επίθεση έντεκα ημερών από αντάρτες υπό την ηγεσία της ριζοσπαστικής ισλαμιστικής ομάδας Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS) αποτελεί πλήγμα για τον σύμμαχό του Βλαντιμίρ Πούτιν και εγείρει ερωτήματα σχετικά με το μέλλον της ρωσικής παρουσίας στην περιοχή.
Η Συρία βυθιζόταν στον εμφύλιο πόλεμο από το 2011, όταν η κυβέρνηση Άσαντ κατέστειλε άγρια ένα κύμα ειρηνικών διαδηλώσεων, οδηγώντας σε μια σύγκρουση που άφησε πίσω της 500.000 νεκρούς και ανάγκασε τον μισό πληθυσμό να εγκαταλείψει τα σπίτια του.
Το 2015, η υποστήριξη των ρωσικών δυνάμεων επέτρεψε στον συριακό στρατό να αντιστρέψει την πορεία του πολέμου και να ανακτήσει τον έλεγχο μεγάλου μέρους της χώρας που είχε πέσει θύμα μιας πρωτεϊκής τζιχαντιστικής εξέγερσης.
Στιγμιότυπα της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook και του ψευδούς άρθρου. Λήψη εικόνων: 10/12/2024
Στιγμιότυπο από εικόνες που τραβήχτηκαν στο Χαλέπι τον Φεβρουάριο του 2023
Σε αυτό το άρθρο επαλήθευσης του AFP στα αραβικά, οι συνάδελφοί μας διερεύνησαν με λέξεις-κλειδιά την προέλευση της εικόνας στις αραβόφωνες αναρτήσεις, η οποία περιείχε μία λεζάντα που έγραφε «Ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης: Μπασάρ αλ Άσαντ βρίσκεται στη Μόσχα» στα αγγλικά. Η έρευνά τους αποκάλυψε ότι η εικόνα φαίνεται να προέρχεται από ένα βίντεο του Sky News στο Youtube με ημερομηνία 8 Δεκεμβρίου 2024 (αρχειοθετημένο εδώ). Το διαδικτυακό κλιπ αναφέρει ότι πρόκειται για αρχειακό υλικό.
Μεταξύ των σκηνών που είναι ορατές στο υπόλοιπο βίντεο του Sky News, είναι δυνατόν να καταλάβει κανείς ότι πρόκειται για επίσκεψη του ζευγαριού σε νοσοκομείο.
Μέσω μιας άλλης αναζήτησης με λέξεις-κλειδιά, διαπιστώθηκε ότι το βίντεο είχε ήδη δημοσιευθεί από τοπικά συριακά μέσα ενημέρωσης τον Φεβρουάριο του 2023 και αναφέρεται στην επίσκεψη του Άσαντ σε όσους τραυματίστηκαν από τον σεισμό που έπληξε τη βόρεια Συρία στις 6 Φεβρουαρίου 2023, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους (αρχειοθετημένο εδώ).
Το AFP διένειμε επίσης αυτή την επίσκεψη του Άσαντ στο νοσοκομείο το 2023 (αρχειοθετημένο εδώ), στην οποία φορούσε αυτό που φαίνεται να είναι το ίδιο σακάκι.
Ο σεισμός, ο οποίος σκότωσε επίσης χιλιάδες ανθρώπους στη γειτονική Τουρκία, έπληξε ιδιαίτερα τις επαρχίες Ιντλίμπ, Χαλέπι, Χάμα, Λατάκια και Ταρτούς.
Το AFP έχει ήδη επαληθεύσει άλλους ισχυρισμούς σχετικά με την επίθεση των Σύρων ανταρτών το 2024, εδώ και εδώ στα αγγλικά.