Αυτό το βίντεο με ψεύτικα πτώματα δεν έχει τραβηχτεί στη Γάζα - Featured image

Αυτό το βίντεο με ψεύτικα πτώματα δεν έχει τραβηχτεί στη Γάζα

Tην ώρα που ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς έχει προκαλέσει χιλιάδες θανάτους μετά την επίθεση του ισλαμιστικού κινήματος στις 7 Οκτωβρίου και τα αντίποινα του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας, ένα βίντεο εκτός πλαισίου κυκλοφόρησε στα κοινωνικά δίκτυα με τον λανθασμένο ισχυρισμό πως πρόκειται για σκηνοθετημένες από Παλαιστινίους εικόνες με ψεύτικα πτώματα. Όμως, το βίντεο που δείχνει πτώματα καλυμμένα με σάβανα στο έδαφος τραβήχτηκε το 2013 στο Κάιρο, κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης φοιτητών κατά του στρατού. Οι εικόνες επομένως δεν σχετίζονται με την τρέχουσα σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, ενώ είχαν ήδη κυκλοφορήσει με ψευδείς ισχυρισμούς το 2021.

«Είναι μέχρι να πιάσει φαγούρα στην μύτη στο “πτώμα” στην μέση των γυρισμάτων», αναφέρει η περιγραφή ενός βίντεο που κοινοποιήθηκε περισσότερες από 300 φορές στο Facebook από τη δημοσίευσή του στις 30 Οκτωβρίου 2023, παρουσιάζοντας το βίντεο ως «προπαγάνδα των Παλαιστινίων».

Το δημοσίευμα υποδηλώνει ότι το βίντεο δείχνει μια σκηνοθετημένη σκηνή με ψεύτικα πτώματα στη Γάζα για προπαγανδιστικούς σκοπούς, στο πλαίσιο του συνεχιζόμενου πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους μετά την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος στις 7 Οκτωβρίου και τα επακόλουθα αντίποινα του ισραηλινού στρατού στη Λωρίδα της Γάζας.

Πολλά σχόλια κάτω από την ανάρτηση έχουν έναν ειρωνικό τόνο – «Τελικά το έχει η περιοχή με τις αναστάσεις…» γράφει ένας χρήστης.

Ένας άλλος χρήστης κοινοποίησε την viral ανάρτηση με τη λέξη «Palywood» στην περιγραφή. Ο όρος «Palywood», μια σύντμηση των λέξεων «Παλαιστίνη» και «Χόλιγουντ» και χρησιμοποιείται από ανθρώπους που κατηγορούν τους Παλαιστινίους ότι σκηνοθετούν γεγονότα για να παρουσιάσουν τους εαυτούς τους ως θύματα.

Η ψευδής ανάρτηση στο Facebook. Λήψη εικόνας: 1/11/2023

Σε αυτό το βίντεο, διάρκειας 1 λεπτού και 47 δευτερολέπτων, βλέπουμε μια σειρά από άτομα ξαπλωμένα στο έδαφος, καλυμμένα με λευκά σάβανα με επιγραφές στα αραβικά, και, πιο σημαντικά, αρκετά από αυτά τα υποτιθέμενα πτώματα να κινούνται.

Στο 1:27 του βίντεο, ένας άνδρας φαίνεται να χαμογελά και να ξύνει για λίγο το πρόσωπό του καθώς ο εικονολήπτης σηκώνει το σάβανο για να φανεί το κεφάλι του.

Όμως, αυτό το βίντεο – το οποίο κοινοποιήθηκε επίσης στα αγγλικά και τα γαλλικά – έχει αφαιρεθεί από το πλαίσιό του: δεν τραβήχτηκε στη Γάζα αλλά κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης στο Κάιρο της Αιγύπτου το 2013 – όπως το AFP είχε επαληθεύσει ήδη το 2021, όταν οι εικόνες αυτές είχαν ήδη παρουσιαστεί παραπλανητικά από χρήστες του Διαδικτύου που ισχυρίζονταν ότι έδειχναν μια σκηνοθεσία της Χαμάς.

Παρόμοιες αναρτήσεις κυκλοφορούσαν ήδη από το 2018 στο Facebook στα γαλλικά.

Μια διαδήλωση φοιτητών στο Κάιρο το 2013

Μια αντίστροφη αναζήτηση εικόνας οδήγησε σε ένα βίντεο στο YouTube (αρχειοθετημένος σύνδεσμος) που αναρτήθηκε από το αιγυπτιακό μέσο ενημέρωσης Αλ Μπαντίλ στις 28 Οκτωβρίου 2013. Το λογότυπο του μέσου εμφανίζεται στο κλιπ που κοινοποιήθηκε στο Facebook, με τον υπότιτλο «η φωνή των καταπιεσμένων».

Σύμφωνα με τη λεζάντα του YouTube, το βίντεο δείχνει μια συγκέντρωση φοιτητών, μελών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, έξω από ένα κτίριο του Πανεπιστημίου Αλ Άζχαρ στο Κάιρο, όπου διαδήλωναν κατά του στρατού.

Σε ορισμένες από τις επιγραφές στα σάβανα φαίνεται η λέξη «μάρτυρας» στα αραβικά. Η διαδήλωση σχετίζεται με τα πολιτικά γεγονότα στην Αίγυπτο το 2013, όταν, μετά από μεγάλης κλίμακας διαδηλώσεις κατά του τότε Αιγύπτιου προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι (που είναι μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας) τον Ιούνιο, ο στρατός τον καθαίρεσε με πραξικόπημα και η νέα κυβέρνηση επιτέθηκε σε διαδηλωτές που είχαν υποστηρίξει τον πρώην πρόεδρο, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους εκατοντάδες άνθρωποι.

Ένα άλλο βίντεο (αρχειοθετημένος σύνδεσμος), που αναρτήθηκε στο YouTube από το αιγυπτιακό μέσο ενημέρωσης Αχμπάρ Ελ-Γιομ την ίδια ημέρα, στις 28 Οκτωβρίου 2013, δείχνει την ίδια διαδήλωση σε μεγαλύτερη έκταση, από διαφορετική οπτική γωνία (από το 1:00 του βίντεο).

Στο άρθρο επαλήθευσης του 2021 που αναφέρθηκε παραπάνω, μπορέσαμε να επιβεβαιώσουμε, χάρη στις ομοιότητες μεταξύ αυτού του βίντεο και μιας φωτογραφίας που τράβηξε φωτογράφος του AFP, ότι αυτή η διαδήλωση έλαβε πράγματι χώρα στο Κάιρο της Αιγύπτου.

Από την έναρξη του νέου πολέμου μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, πολλά βίντεο και εικόνες έχουν παρουσιαστεί εκτός πλαισίου τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως έχει επαληθεύσει το AFP εδώ και εδώ. Το AFP έχει επίσης επαληθεύσει αρκετές ψευδείς εικόνες και βίντεο που κυκλοφόρησαν τις πρώτες ημέρες του πολέμου με ισχυρισμούς ότι προέρχονταν από την τρέχουσα σύγκρουση σε αυτό το άρθρο.

Σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές, περισσότεροι από 1.400 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στο ισραηλινό έδαφος από μαχητές της Χαμάς από τις 7 Οκτωβρίου, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν άμαχοι που πυροβολήθηκαν, κάηκαν ζωντανοί ή ακρωτηριάστηκαν την πρώτη ημέρα της επίθεσης από μαχητές του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος που εδρεύει στη Γάζα. Η Χαμάς έχει απαγάγει τουλάχιστον 220 ομήρους, ανάμεσά τους και αλλοδαπούς από περισσότερες από είκοσι χώρες, οι οποίοι κρατούνται στη Γάζα.

Η Χαμάς, από την πλευρά της, ισχυρίζεται ότι από την έναρξη του πολέμου έχουν σκοτωθεί από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς και τις χερσαίες επιχειρήσεις του ισραηλινού στρατού πάνω από 8.700 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι, μεταξύ των οποίων περισσότερα από 3.600 παιδιά.

Ολόκληρες γειτονιές της Γάζας έχουν ισοπεδωθεί και δεν έχουν πρόσβαση σε νερό, τρόφιμα ή ηλεκτρικό ρεύμα, μετά την πολιορκία που επέβαλε το Ισραήλ στις 9 Οκτωβρίου στην παλαιστινιακή περιοχή, η οποία έχει ήδη υποστεί χερσαίο, θαλάσσιο και αεροπορικό αποκλεισμό από τότε που η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία εκεί το 2007.

Τουλάχιστον 1,4 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι της Γάζας έχουν εκτοπιστεί από την έναρξη του πολέμου, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων, Ισραήλ-Χαμάς, Πολιτική

Συγγραφέας: Petros KONSTANTINIDIS / AFP Γαλλία

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.