Αυτό το βίντεο δείχνει σκηνή από τη Συρία το 2020, όχι ρουκέτες που εκτοξεύονται από τη Χαμάς το 2023

Η παλαιστινιακή μαχητική οργάνωση Χαμάς εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο Ισραήλ στις αρχές Οκτωβρίου 2023. Το Ισραήλ ανταπέδωσε και η σύγκρουση έχει ήδη αφήσει πίσω της χιλιάδες νεκρούς. Ενώ έχει ξεσπάσει ένα κύμα παραπληροφόρησης γύρω από τη σύγκρουση, μια ανάρτηση στο Facebook στα ελληνικά που σχολιάζει τις στρατιωτικές δυνατότητες της Χαμάς κοινοποιεί ένα βίντεο εκτός πλαισίου από το 2020, το οποίο περιγράφηκε σε δημοσιεύματα της εποχής ότι έδειχνε ρουκέτες που εκτοξεύονταν από τουρκικά στρατεύματα εναντίον δυνάμεων του συριακού καθεστώτος στη βορειοδυτική Συρία. Το ίδιο βίντεο έχει κοινοποιηθεί σε πολλές γλώσσες, υποστηρίζοντας ψευδώς ότι δείχνει ρουκέτες της Χαμάς να εκτοξεύονται προς το Ισραήλ. 

Η επίθεση της Χαμάς ήταν η φονικότερη από την ίδρυση του Ισραήλ πριν από 75 χρόνια (αρχειοθετημένος σύνδεσμος). Μέχρι τις 18 Οκτωβρίου, περίπου 1.400 άνθρωποι είχαν σκοτωθεί στο Ισραήλ, σύμφωνα με ισραηλινούς αξιωματούχους (αρχειοθετημένο εδώ και εδώ)- τα αντίποινα του Ισραήλ έχουν σκοτώσει περισσότερους από 3.000 σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας στην ελεγχόμενη από τη Χαμάς περιοχή της Γάζας (αρχειοθετημένος σύνδεσμος). Η ισραηλινή κυβέρνηση λέει ότι περίπου 200 Ισραηλινοί (αρχειοθετημένος σύνδεσμος), ξένοι και Ισραηλινοί διπλοί υπήκοοι, έχουν κρατηθεί όμηροι από τη Χαμάς.

Ένα νοσοκομειακό συγκρότημα στη Γάζα χτυπήθηκε από πλήγμα το βράδυ της 17ης Οκτωβρίου σκότωσε τουλάχιστον 200 ανθρώπους, σύμφωνα με αξιωματούχους υγείας του παλαιστινιακού θύλακα, προκαλώντας διαμαρτυρίες στη Μέση Ανατολή και ευρεία καταδίκη (αρχειοθετημένος σύνδεσμος). Μετά την έκρηξη, η Χαμάς επέρριψε την ευθύνη στο Ισραήλ, ενώ το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι η έκρηξη προκλήθηκε από άστοχη εκτόξευση ρουκέτας της Ισλαμικής Τζιχάντ (αρχειοθετημένος σύνδεσμος).

Εν μέσω προειδοποιήσεων για μια μεγάλης κλίμακας χερσαία επιχείρηση (αρχειοθετημένος σύνδεσμος), το Ισραήλ διέταξε την εκκένωση των σχεδόν 1,1 εκατομμυρίων κατοίκων στα βόρεια της Λωρίδας της Γάζας προς τον νότο (αρχειοθετημένος σύνδεσμος).

Η σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς έχει δημιουργήσει ένα κύμα παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο.

Ένα βίντεο διαδόθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε πολλές γλώσσες, μεταξύ των οποίων και στα ελληνικά, δύο ημέρες μετά την αρχική επίθεση στις 7 Οκτωβρίου και έδειχνε κάτι που φαίνεται να είναι η εκτόξευση ρουκετών κατά τη διάρκεια της νύχτας. «Η Χαμάς καλά προετοιμασμένη απαντά στην αντεπίθεση του Ισραήλ (…)», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook στα ελληνικά στις 9 Οκτωβρίου 2023.

Το λογότυπο «BAZA» που είναι ορατό στο βίντεο προέρχεται από ένα ρωσόφωνο κανάλι Telegram με το όνομα «Baza», το οποίο κοινοποίησε το βίντεο σε μήνυμα στις 9 Οκτωβρίου, δύο μέρες μετά την αρχική επίθεση του Χαμάς, με τον ψευδή ισχυρισμό στα ρωσικά ότι δείχνει «μια ομοβροντία ρουκετών που εκτόξευσε η Χαμάς από τη Λωρίδα της Γάζας προς το ισραηλινό έδαφος». Το βίντεο κοινοποιήθηκε επίσης με αυτόν τον ψευδή ισχυρισμό στα αγγλικά, τα πορτογαλικά και τα ισπανικά.

Στιγμιότυπα οθόνης από τις ψευδείς αναρτήσεις στο Facebook. Λήψη εικόνων: 17/10/2023

Ωστόσο, το βίντεο κοινοποιείται εκτός του αρχικού του πλαισίου και χρονολογείται από το 2020.

Πλάνα που εμφανίζονται σε αναφορές για συγκρούσεις στη βόρεια Συρία το 2020

Το AFP Fact Check διέψευσε για πρώτη φορά τον ψευδή ισχυρισμό στα πορτογαλικά και διαπίστωσε ότι το υλικό προέρχεται από μια μεγαλύτερη σε διάρκεια εκδοχή της ίδιας λήψης που δημοσιεύθηκε στο YouTube στις 28 Φεβρουαρίου 2020 (αρχειοθετημένο εδώ).

Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο μας οδήγησε επίσης στο ίδιο βίντεο στο YouTube. Η περιγραφή του στα ρωσικά μεταφράζεται ως εξής:  «ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΗΣΥΧΑ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗ ΝΥΧΤΑ».

Περαιτέρω έρευνα αποκάλυψε ότι η αγγλόφωνη τουρκική εφημερίδα Daily Sabah είχε δημοσιεύσει το υλικό στις 3 Φεβρουαρίου 2020 στο X, πρώην Twitter (αρχειοθετημένο εδώ), λέγοντας ότι δείχνει τις τουρκικές δυνάμεις να ανταποδίδουν πυρά κατά των συριακών στρατευμάτων στη βορειοδυτική επαρχία της Συρίας Ιντλίμπ, η οποία βρίσκεται κοντά στα τουρκικά σύνορα.

Την ίδια ημέρα, ο τουρκόφωνος ειδησεογραφικός ιστότοπος Ensonhaber δημοσίευσε επίσης το κλιπ στο Χ (αρχειοθετημένο εδώ) με μια λεζάντα που έγραφε: «Η στιγμή που τα τουρκικά στρατεύματα εκτόξευσαν ρουκέτες εναντίον Σύρων στρατιωτών στο Ιντλίμπ».

Το AFP ανέφερε στις 3 Φεβρουαρίου 2020 ότι τουρκικά και συριακά στρατεύματα αντάλλαξαν θανάσιμα πυρά (αρχειοθετημένος σύνδεσμος) στη βορειοδυτική Συρία.

Το AFP έχει επαληθεύσει παραπλανητικούς και ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με τη σύγκρουση, όπως ένα βίντεο που υποτίθεται ότι δείχνει την εκκένωση ισραηλινών στρατιωτικών αεροσκαφών καιαναρτήσεις με βίντεο εκτός πλαισίου που ισχυρίζονται ότι δείχνουν αλεξιπτωτιστές της Χαμάς.

Έλεγχος γεγονότων, Ισραήλ-Χαμάς, Πολιτική

© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.

Συγγραφέας: Théophile BLOUDANIS / James OKONG’O / AFP Ελλάδα / AFP Βραζιλία / AFP Κένυα

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.