Αυτή η αφίσα διαφημίζει ένα ντοκιμαντέρ, δεν στρέφεται κατά της γονεϊκότητας - Featured image

Αυτή η αφίσα διαφημίζει ένα ντοκιμαντέρ, δεν στρέφεται κατά της γονεϊκότητας

Το 2020 προβλήθηκε στη Γερμανία ένα ντοκιμαντέρ για ένα μικρό κίνημα στη Βρετανία, τα μέλη του οποίου επέλεξαν να μην κάνουν παιδιά λόγω της ανησυχίας τους για τις εκπομπές CO2. Το ντοκιμαντέρ διαφημίστηκε με μεγάλες αφίσες. Τον Ιούλιο του 2023, εικόνες αυτής της αφίσας κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο στα ελληνικά με τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για μια διαφήμιση που αποκαλούσε τις μητέρες «δολοφόνους του κλίματος». Αυτοί οι παραπλανητικοί ισχυρισμοί αγνοούν ότι η αφίσα διαφήμιζε ένα ντοκιμαντέρ για δύο ζευγάρια Βρετανών και δεν επικρίνει τη μητρότητα ως επιβαρυντική για το κλίμα.

Το ντοκιμαντέρ (αρχειοθετημένο εδώ) ονομάζεται «Re: Kinderlos dem Klima zuliebe? Wenn Frauen in den Gebärstreik treten», το οποίο μεταφράζεται σε «Ατεκνία για το κλίμα: Όταν οι γυναίκες κάνουν απεργία γέννας». Η ταινία προβλήθηκε στο γαλλογερμανικό κανάλι ARTE στις 4 Φεβρουαρίου 2020.

Το ντοκιμαντέρ διαφημίστηκε σε πινακίδες και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με υλικό που έγραφε «Μέλλον ή δολοφόνος του κλίματος;». Το διαφημιστικό υλικό περιελάμβανε το λογότυπο του τηλεοπτικού σταθμού ARTE και το RE:, το γερμανικό όνομα της σειράς Regards του καναλιού.

Κοινοποιώντας φωτογραφία αυτής της αφίσας, αυτή η ανάρτηση στα ελληνικά που δημοσιεύτηκε στο Facebook στις 9 Ιουλίου λέει: «Αυτό το σλόγκαν και αυτή η φωτογραφία (μια μητέρα με τα δύο της παιδιά) εμφανίζεται ως διαφήμιση στη Γερμανία! Με δύο λόγια, όποιος κάνει παιδιά είναι… δολοφόνος του κλίματος!». Παρόμοιες αναρτήσεις βρέθηκαν στο Facebook (εδώ, εδώ) και στο Twitter.

Οι αναρτήσεις ερμηνεύουν παραπλανητικά την αφίσα ως μια δημόσια έκκληση κατά της τεκνοποίησης και δεν αναφέρουν ότι διαφημίζει ταινία.

 

Μία απο τις αναρτήσεις στο Facebook με την παραπλανητική φράση. Λήψη εικόνας: 17/07/2023

 

Αυτό το tweet υποστηρίζει μάλιστα ότι πρόκειται για «αφίσα κοινωνικού μηνύματος» και ότι «η ατάκα λέει είναι μία δολοφόνος του κλίματος». «Καλώς ήρθατε στη Γερμανία του Χίτλερ με προοδευτικό πρόσημο», καταλήγει.

Η αφίσα προκάλεσε παρόμοιες αντιδράσεις στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο του 2020, μεταξύ άλλων από τοπικές οργανώσεις του ακροδεξιού κόμματος AfD, καθώς και από πολιτικούς του ίδιου κόμματος.

Ένα ντοκιμαντέρ του 2019

Η αγγλική έκδοση του ντοκιμαντέρ έχει τίτλο: «Birthstrike: Staying Childless to Save the Planet» (αρχειοθετήθηκε εδώ), δηλαδή «Απεργία γέννας: Μένοντας άτεκνοι για να σώσουν τον πλανήτη». Παρήχθη για το ARTE το 2019 από το Rundfunk Berlin-Brandenburg.

Το ντοκιμαντέρ δείχνει δύο ζευγάρια στο Ηνωμένο Βασίλειο που αποφάσισαν είτε να μην κάνουν παιδιά είτε να κάνουν μόνο ένα λόγω της ανησυχίας τους για την κλιματική κρίση. Τα ζευγάρια μιλούν στην κάμερα για την απόφασή τους να μην γεννήσουν άλλα παιδιά. Η ταινία δείχνει επίσης τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ζευγάρια ως αποτέλεσμα της απόφασής τους.

Το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται στο κίνημα BirthStrike, που περιγράφεται στη σελίδα του ARTE για το ντοκιμαντέρ στα αγγλικά ως μια ομάδα ακτιβιστών που πολεμούν την κλιματική αλλαγή με το να μην κάνουν παιδιά.

Το κίνημα BirthStrike ιδρύθηκε στα τέλη του 2018 από την Μπλάιθ Πέπινο (Blythe Pepino), μία Βρετανή μουσικό που εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ του ARTE. Διεθνή ΜΜΕ έχουν κάνει ρεπορτάζ για το κίνημα BirthStrike, το οποίο έχει εμφανιστεί και σε ελληνικά μέσα.

Στιγμιότυπο από το ντοκιμαντέρ στη σελίδα του ARTE στα γερμανικά. Λήψη εικόνας: 18/07/2023

Το ντοκιμαντέρ προωθήθηκε στη σελίδα του ARTE στο Facebook στα γερμανικά με ένα σύντομο βίντεο (αρχειοθετήθηκε εδώ). Δείχνει την ίδια γυναίκα με τα δύο παιδιά και το κείμενο «Zukunf oder Klimakiller?» («Μέλλον ή δολοφόνος του κλίματος;») που βλέπουμε στην αφίσα που κοινοποιήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Σύγκριση εικόνων μεταξύ του διαφημιστικού βίντεο του ARTE και της αφίσας που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Λήψη εικόνων: 18/07/2023

Παιδιά και κλιματική κρίση

Στα 11:20 λεπτά σπό την αρχή του βίντεο, το ντοκιμαντέρ αναφέρει επιστημονικά ευρήματα από το Πανεπιστήμιο του Λουντ στη Σουηδία, τα οποία υπολογίζουν ότι περίπου 58,5 τόνοι διοξειδίου το άνθρακα (CO2) μπορούν να εξοικονομηθούν ετησίως με κάθε παιδί που δεν γεννιέται.

Μέσω αναζήτησης στο Google βρήκαμε την εν λόγω μελέτη (αρχειοθετήθηκε εδώ) που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό ανοιχτής πρόσβασης Environmental Research Letters τον Μάιο του 2017 από τους ερευνητές Σεθ Γουάινς (Seth Wynes) και Κίμπερλι Νίκολας (Kimberly Nicholas) από το Πανεπιστήμιο του Λουντ στη Σουηδία. Η έρευνα εξετάζει τον αντίκτυπο διαφορετικών επιλογών τρόπου ζωής όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που επιταχύνουν την υπερθέρμανση του κλίματος.

Η μελέτη απαριθμεί τέσσερις ενέργειες που θα είχαν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στη μείωση των ετήσιων προσωπικών εκπομπών. Πρώτη εξ αυτών είναι η μη απόκτηση ενός παιδιού, που σύμφωνα με την έρευνα θα εξοικονομούσε κατά μέσο όρο 58,6 τόνους CO2 ετησίως στις ανεπτυγμένες χώρες.

Ακολουθεί η μη χρήση αυτοκινήτου (εξοικονομούνται 2,4 τόνοι εκπομπών CO2 ετησίως), η αποφυγή αεροπορικών ταξιδιών (εξοικονομούνται 1,6 τόνοι ανά υπερατλαντική πτήση μετ’ επιστροφής) και η κατανάλωση φυτικών τροφών (εξοικονομούνται 0,8 τόνοι ετησίως).

Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι οι υπολογισμοί έγιναν για ανεπτυγμένες χώρες (Ε.Ε., ΗΠΑ, Καναδάς και Αυστραλία). Το ντοκιμαντέρ του ARTE υπογραμμίζει ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου ενός παιδιού που γεννήθηκε στο Μαλάουι ανέρχονται σε μόλις 0,1 τόνους ετησίως, αλλά δεν αναφέρει πηγή για αυτό το στοιχείο, το οποίο το AFP δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει από άλλη ανεξάρτητη πηγή.

Η μελέτη του Πανεπιστημίου του Λουντ επικρίνει επίσης το γεγονός ότι οι κυβερνητικοί πόροι για την κλιματική αλλαγή στην ΕΕ, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία επικεντρώνονται σε μεμονωμένες ενέργειες που έχουν χαμηλό αντίκτυπο — όπως η εξοικονόμηση νερού ή η φύτευση δέντρων — και όχι σε ενέργειες με υψηλό αντίκτυπο .

Το παρακάτω γράφημα που παρατίθεται στον ιστότοπο μίας εκ των ερευνητών απεικονίζει τα ευρήματα της έρευνας:

Γράφημα με τα δεδομένα από την έρευνα “The Climate Mitigation Gap: Education and Government Recommendations Miss the Most Effective Individual Actions” των Wynes, Seth, and Kimberly A Nicholas, 2017. Δημιουργία εικόνας: Catrin Jakobsson

Τα ευρήματα της μελέτης είχαν αποτελέσει αντικείμενο αναφορών στα μέσα ενημέρωσης, για παράδειγμα εδώ και εδώ. Ωστόσο, το ζήτημα έχει πυροδοτήσει συζητήσεις. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι υπολογισμοί για τις εκπομπές άνθρακα των μελλοντικών ανθρώπων θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις κυβερνητικές πολιτικές που στοχεύουν στον περιορισμό του αποτυπώματος άνθρακα των ατόμων.

Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι οι εκπομπές άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων από τον άνθρωπο ευθύνονται για την κλιματική αλλαγή, όπως έχει δείξει το AFP ελληνικό Fact-Check. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο καταστροφών, όπως καύσωνες, πλημμύρες και ξηρασίες, ενώ επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις στρώσεις πάγου της Γης.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) ανέφερε στην έκθεσή της για το 2021: «Είναι ξεκάθαρο ότι η ανθρώπινη επιρροή έχει θερμάνει την ατμόσφαιρα, τον ωκεανό και τη γη».

Fact Checker Logo

Έλεγχος γεγονότων, Περιβάλλον

Συγγραφέας: Petros KONSTANTINIDIS / AFP Ελλάδα

Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.