Οι τάσεις παραπληροφόρησης στην Κύπρο για τον Σεπτέμβριο του 2023

Κατά το μήνα Σεπτέμβριο 2023, καταγράφηκε κύμα παραπληροφόρησης εναντίον μεταναστών, της LGBTQ+ κοινότητας, καθώς και ψευδείς ισχυρισμοί για τα εμβόλια κατά της Covid-19.

Τι εντοπίσαμε:

22/9/2023

Αυτή η φωτογραφία δεν δείχνει “ανήλικα” σε σχολείο και δεν έχει σχέση με την Κύπρο

Μεγάλη διάδοση είχε στο Facebook μια φωτογραφία “αλλοδαπών” που υποστηρίζεται ότι βρίσκονται με ανήλικα στο γυμνάσιο Παλουριώτισσας. Η ανάρτηση αναφέρει:

“Ανήλικα στο σχολείο. Απαιτούν την απομάκρυνση της Παναγίας. Οι προσκηνημνοι μας το δέχτηκαν. Ξύπνα κόσμε. Τα βασανα μας εν πίσω ακόμα. Σε λίγο θα γιορτάσουμε και το Μπαιράαμι και θα καταργίσουμε της Χριστιανικες και θρησκευτικές εορτές για να μην ενοχλήσουν τα Μουσουλμανακια.”

Παράδειγμα ανάρτησης στο Facebook

Παράδειγμα ανάρτησης στο Twitter:

Τι ισχύει

Σύμφωνα με τις αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα η συγκεκριμένη εικόνα απεικονίζει “ανήλικους” (αλλοδαπούς) στην Κύπρο, που δήθεν φοιτούν σε σχολείο με αναφορές να γίνονται ακόμη και για το σχολείο της Παλουριωτισσας.

Η υπό εξέταση φωτογραφία δεν έχει καμία σχέση με τη σχολείο της Παλουριωτισσας ή την Κύπρο γενικότερα, αλλά είναι από κέντρο διέλευσης προσφύγων Miksaliste στην πρωτεύουσα της Σερβίας.

Σχετικό δημοσίευμα του Al Jazeera, απ’ όπου προέρχεται και η φωτογραφία αναφέρει:

“Βελιγράδι, Σερβία – Μια κρύα χειμωνιάτικη μέρα, δώδεκα Αφγανοί άνδρες που διέφυγαν από τη συνεχιζόμενη αιματοχυσία στην πατρίδα τους συγκεντρώθηκαν γύρω από μια φορητή θερμάστρα στο κέντρο διέλευσης προσφύγων Miksaliste στην πρωτεύουσα της Σερβίας.”

Το άρθρο του Al Jazeera, με ημερομηνία δημοσίευσης 14 Δεκεμβρίου 2015, αναφέρεται σε μεγάλο αριθμό προσφύγων που περνούν από το Miksaliste κάθε εβδομάδα, που έχουν καταγγείλει πως έχουν υποστεί βία και κακομεταχείριση από τη βουλγαρική αστυνομία. Σε κανένα σημείο οι εικονιζόμενοι δεν δηλώνουν “ανήλικοι” και δεν βρίσκονται σε κάποιο σχολείο για να φοιτήσουν. Είναι μετανάστες που μόλις έχουν φτάσει στη Σερβία.

Συμπέρασμα

Με βάση τα ανωτέρω, συμπεραίνουμε πως η φωτογραφία των “αλλοδαπών” δεν έχει καμία σχέση με το σχολείο Παλουριωτισσας, ή την Κύπρο γενικότερα. Η φωτογραφία είναι από το 2015 και προέρχεται από το κέντρο διέλευσης προσφύγων Miksaliste στην πρωτεύουσα της Σερβίας, Βελιγράδι.

18/9/2023

Βίντεο δεν δείχνει μητέρα να εισβάλει σε τάξη και να κατεβάζει τη σημαία των ΛΟΑΤΚΙ+

Κυκλοφόρησε σε Ελλάδα και Κύπρο ένα βίντεο που φαινομενικά δείχνει μια μητέρα να κατεβάζει βίαια μια σημαία της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας σε τάξη σχολείου και να διαπληκτίζεται με τη δασκάλα.

Παραδείγματα αναρτήσεων:

Τι ισχύει

Όπως επισήμαναν χρήστες της πλατφόρμας Χ (Twitter), το βίντεο προέρχεται από λογαριασμό στο TikTok και δημιουργήθηκε από μια ομάδα που είναι γνωστή για “προκλητικές” στημένες σκηνές, μεταξύ άλλων σε υποτιθέμενη τάξη, με ηθοποιούς που εμφανίζονται και σε άλλα βίντεο, σε διαφορετικούς ρόλους.

Το βίντεο αναρτήθηκε στον λογαριασμό @ezrenp στο TikTok και πλέον έχει κατέβει.

Παραδείγματα “στημένων” βίντεο με τίτλους όπως “Τρανς κόρη φανερώνεται στους γονείς της”.

Ίδιο σκηνικό, διαφορετικοί ηθοποιοί

Στο υπό εξέταση βίντεο η ηθοποιός υποδύεται τη δασκάλα. Στο στιγμιότυπο οθόνης από άλλο βίντεο του ίδιου δημιουργού, υποδύεται τη μητέρα σε εντελώς διαφορετικό σενάριο.

Συμπέρασμα

Στο βίντεο απεικονίζονται ηθοποιοί και ανέβηκε σε λογαριασμό του TikTok που ανεβάζει βίντεο με αμφιλεγόμενο περιεχόμενο.

18/9/2023

Οι άνδρες που φαίνονται να επιτίθενται σε δύο γυναίκες σε βίντεο δεν είναι “αλλοδαποί”

Κυκλοφορεί βίντεο στο διαδίκτυο το οποίο δείχνει άνδρες να επιτίθενται σε δύο γυναίκες, υπονοώντας πως είναι παράνομοι μετανάστες.

Η περιγραφή του βίντεο αναφέρει:

Και εδώ βλέπουμε τον Ibrahim, τον Abdul, και τον Azibo να μας δείχνουν τον πολιτισμό τους. Αυτά θα τα βλέπουμε παντού αφού γίναμε ξέφραγος αμπέλι και με την βούλα βάση των λεγόμενων του κυρίου Κωνσταντίνου Ιωάννου υπουργού εσωτερικών που δήλωσε ότι “Δεν μπορούμε να συλλάβουμε και να απελάσουμε οποιοδήποτε παράνομο αλλοδαπό βρίσκεται στη χώρα. Χρειαζόμαστε τρεις εβδομάδες για να ετοιμάσουμε τα χαρτιά τους. Ακόμη και να παραδίδονταν οικειοθελώς για να απελαθούν θα αφήνονταν ελεύθεροι. Δεν υπάρχουν κατάλληλοι χώροι κράτησης. Είτε φεύγουν από μόνοι τους με 1000-1500 ευρώ είτε μένουν παράνομα”.

Τι ισχύει

Σελίδα στο Facebook υπονοεί ότι βίντεο δείχνει αλλοδαπούς να ξυλοφορτώνουν δύο γυναίκες. Το βίντεο αναπαράχθηκε ευρέως από το λογαριασμό RadioGenoa στο Twitter. Πρόκειται για ιταλικό ακροδεξιό λογαριασμό, του οποίου ισχυρισμοί έχουν τύχει fact-checking από διάφορους άλλους οργανισμούς στο παρελθόν. Παραδείγματα εδώ, εδώ και εδώ.

Η αρχή του βίντεο έχει αποκοπεί. Σε μεγαλύτερη εκδοχή του, η μία εκ των δύο γυναικών φαίνεται να επιτίθεται σε έναν από τους άνδρες, με το δεύτερο άντρα να μπαίνει στον καβγά όταν αυτή αρνείται να αφήσει τον πρώτο και να δέχεται και αυτή χτυπήματα. Δεν είναι ξεκάθαρο το τι οδήγησε στα γεγονότα εξαρχής.

Από διακριτικά σημεία που εμφανίζονται στο βίντεο διαπιστώνουμε πως το περιστατικό έλαβε χώρα έξω από το κατάστημα Tower 12 Cafe & Deli, στη 2η Λεωφόρο στο Σιάτλ. Το περιστατικό δεν έχει καμία σχέση με την Ευρώπη. Χρησιμοποιώντας το Google Street View, επιβεβαιώνουμε ότι το σημείο που τραβήχτηκε το βίντεο του διαπληκτισμού είναι όντως στο Tower 12 Cafe & Deli.

Από τις προφορές των ατόμων στο βίντεο, διαπιστώνουμε επίσης ότι πρόκειται για άτομα που έχουν μεγαλώσει στην Αμερική, χωρίς οποιοδήποτε στοιχείο ότι είναι μετανάστες.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Τα γεγονότα του βίντεο έχουν λάβει χώρα στο Σιάτλ των ΗΠΑ και δεν απεικονίζουν μετανάστες. Υπάρχει μεγαλύτερη εκδοχή του βίντεο στο οποίο η μία εκ των δύο γυναικών φέρεται να έχει επιτεθεί σε ένα από τους άνδρες, προτού της αντεπιτεθεί ένας εκ των φίλων του. Το βίντεο έχει αποκοπεί από τα συμφραζόμενα και αναπαράγεται ως μέρος της ατζέντας Ιταλών ακροδεξιών. Λαμβάνει χώρα στην Αμερική και δεν έχει να κάνει με την Ευρώπη ή το μεταναστευτικό.

18/9/2023

Αυτό το παιδικό βιβλίο δεν διδάσκεται σε δημοτικά σχολεία της Γερμανίας

Η φωτογραφία δείχνει ένα παιδικό βιβλίο έχει κυκλοφορήσει ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χρήστες του Διαδικτύου υποστηρίζουν ότι αυτό είναι ένα απόσπασμα από ένα “σχολικό εγχειρίδιο στη Γερμανία”.

Τι ισχύει

Ο Γερμανός εκδότης EMF Verlag, ο οποίος εξέδωσε το βιβλίο «Von wegen Bienchen und Blümchen!» («Τόσα πολλά για τις μέλισσες και τα λουλούδια!») τον Μάρτιο του 2021, είπε ότι δεν είναι ένα εγχειρίδιο αλλά ένα βιβλίο για τους γονείς που μπορούν να μιλήσουν στα παιδιά τους για το θέμα.

Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτιστικών Υποθέσεων της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας (KMK), που αναπτύσσει κατευθυντήριες γραμμές για την εκπαίδευση, δεν έχει συμπεριλάβει το συγκεκριμένο βιβλίο σε αυτές, ούτε έχει δώσει οδηγίες στα ομόσπονδα κρατίδια (16 κρατίδια) που απαρτίζουν τη Γερμανία για την υιοθέτηση του.

Συμπέρασμα

Καμία απόδειξη ότι το βιβλίο σεξουαλικής αγωγής «Von wegen Bienchen und Blümchen συνιστάται στα σχολικά προγράμματα της Γερμανίας, και ούτε θεωρείται σχολικό βιβλίο.

 

6/9/2023

Παραπληροφόρηση για τον αριθμό των αλλοδαπών στην Κύπρο

Με αφορμή τα πρόσφατα περιστατικά βίας σε Πάφο και Λεμεσό σχετικά με το μεταναστευτικό, κυκλοφόρησαν ισχυρισμοί που παραποιούν τους αριθμούς των αλλοδαπών που βρίσκονται στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Τι ισχύει

2021

Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου, το 2021 υπήρχαν στη χώρα 180,344 αλλοδαποί. Εξ αυτών, το 46.5% αφορούσε μετανάστες που έφτασαν για λόγους εργασίας, 37.7% ήρθαν για οικογενειακούς λόγους, 6% έφτασαν ως αιτητές ασύλου και 9.8% για άλλους λόγους.

Με βάση τα παραπάνω, οι αιτητές ασύλου το 2021 έφτασαν σε απόλυτους αριθμούς περίπου τους 10,820. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat και τον πίνακα που επισυνάπτεται παρακάτω με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της απογραφής του 2021, από το σύνολο των 918.100 εγγεγραμμένων κατοίκων, το 21,1%, δηλαδή 193.300, είναι αλλοδαποί. Ο αριθμός λοιπόν των 10,820 αιτητών ασύλου αντιστοιχεί στο 1.2% του γενικού πληθυσμού της Κυπριακής Δημοκρατίας.

2022

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat, ο πληθυσμός της Κυπριακής Δημοκρατίας το 2022, ανήλθε σε 912,703 άτομα:

Σύμφωνα πάντα με την EUROSTAT, εκτιμήθηκε ότι την 1/1/2023 ο πληθυσμός θα έφτανε τους 920,700 κατοίκους:

Σύμφωνα με την Eurostat, όπως φαίνεται παραπάνω, το 2022 είχαμε 23,864 νέες αιτήσεις ασύλου. Αν σε αυτές προστεθούν οι αιτητές ασύλου του 2021 και χωρίς να υπολογιστούν οι αναχωρήσεις κάποιων, υπολογίζεται ένας μέγιστος αριθμός αιτητών ασύλου της τάξης των 34,685 ατόμων. Αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό περίπου 3.8% του γενικού πληθυσμού.

2023

Η EUROSTAT ανακοίνωσε τον Μάρτιο του 2023 πως όσον αφορά πολίτες που έχουν γεννηθεί σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα μεγαλύτερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Μάλτα (15.7%) και το Λουξεμβούργο (15.6%). Αυτά τα δύο μέλη της ΕΕ ακολουθούνται από τη Σουηδία (14.9%), την Εσθονία (13.1%) και την Κύπρο (12.2%).

Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) (ημερομηνία δημοσιεύματος 12/07/2023), στην Κύπρο περίπου το 5% του πληθυσμού (από σύνολο 915 χιλιάδων που αναφέρει) είναι μετανάστες [σ.σ. αιτητές ασύλου ή άτομα υπό καθεστώς προστασίας (άσυλο)]. Το Al Jazeera, επικαλούμενο τις τοπικές αρχές, προσδιορίζει το ποσοστό στο 6%. Αν θεωρήσουμε ότι ο συνολικός πληθυσμός είναι περίπου 915 χιλιάδες, αυτό μεταφράζεται σε ένα αριθμό μεταξύ 45.750 και 54.900 ατόμων (αριθμός κατά γενική προσέγγιση). Ο υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου επίσης ανέφερε το ποσοστό του 6% τον περασμένο Μάιο.

Επικοινωνήσαμε με το κυπριακό παράρτημα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) για να λάβουμε διευκρινιστικές πληροφορίες:

Σίγουρα πρόκειται για παραπληροφόρηση/ψευδή πληροφόρηση αφού εμείς δεν συλλέγουμε στοιχεία για «παράνομους» ούτε και χρησιμοποιούμε αυτό τον όρο. Αλλά ακόμα κι αν δείτε τα στοιχεία της Αστυνομίας Κύπρου για  «παράνομους αλλοδαπούς» (βλ. Στατιστικά στοιχεία για αλλοδαπούς) θα διαπιστώσετε ότι υπάρχει τεράστια απόκλιση με τις 250,000 που παρατίθενται ως «εκτίμηση του ΟΗΕ». Επίσης, παραποιούνται και τα στοιχεία της EUROSTAT, όπως θα έχετε ήδη παρατηρήσει καθώς και τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της τελευταίας απογραφής πληθυσμού όπου θα δείτε ότι το 21.1% είναι μη-Κύπριοι.

Όσον αφορά τις αφίξεις “παράτυπων” το 2023, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Κύπρου πρόκειται για άτομα που έχουν αιτηθεί άσυλο.

Συμπεράσματα

Σύμφωνα με τα παραπάνω στατιστικά στοιχεία, ο πληθυσμός της Κυπριακής Δημοκρατίας τα τελευταία τρία χρόνια ανέρχεται σε περίπου 900,000 άτομα. Ο αριθμός των αιτητών ασύλου στη χώρα παρουσιάζει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, γεγονός όμως που αναγνωρίστηκε από το κράτος και την Ευρωπαϊκή Ένωση και πάρθηκαν μέτρα για την αντιμετώπισή του, με το 2023 να επιτυγχάνεται για πρώτη φορά η αναχώρηση περισσότερων αιτητών ασύλου σε σχέση με τις αφίξεις. Εν πάσει περιπτώσει, το ποσοστό του 6% του γενικού πληθυσμού που αναφέρεται στις επίσημες πηγές ανέρχεται σε αριθμό όχι μεγαλύτερο των 55,000 ατόμων, που είναι πολύ μακρυά από τον αριθμό των 250,000 που αναφέρεται σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

 

7/9/2023

Τα εμβόλια κατά του COVID-19 δεν αυξάνουν την πιθανότητα μόλυνσης από τη νέα παραλλαγή του κορονοϊού

Δημοσιεύσεις στα κοινωνικά δίκτυα παραπλανούν σε σχέση με την αξιολόγηση κινδύνου του CDC για τη νέα παραλλαγή SARS-CoV-2 BA.2.86 και τον αρνητικό συσχετισμό της με τα εμβόλια κατά της COVID-19.

Διατυπώνεται ο ισχυρισμός πως η νέα παραλλαγή BA.2.86 είναι «πιο μεταδοτική μεταξύ των εμβολιασμένων παρά των μη εμβολιασμένων».

Τι ισχύει

Παραπλανητικά είναι τα στοιχεία σχετικά με την αξιολόγηση κινδύνου που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2023 και υποστηρίζει ότι ο CDC εξέφρασε ανησυχίες ότι η νέα παραλλαγή BA.2.86 του κορονοϊού είναι πιο πιθανό να ξεφύγει από την ανοσία του εμβολιασμού ή της νόσησης.

Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) δημοσίευσε ένα έγγραφο στις 23 Αυγούστου 2023 που συνοψίζει όσα ήταν γνωστά εκείνη τη χρονική στιγμή για τη νέα παραλλαγή του SARS-CoV-2 που ονομάζεται BA.2.86. Στο έγγραφο το CDC ανέφερε ότι η BA.2.86 μπορεί να είναι πιο ικανή να προκαλέσει μόλυνση σε άτομα που είχαν προηγουμένως περάσει COVID-19 ή που έχουν λάβει εμβόλια για τον COVID-19.

Αυτή η εκτίμηση ώθησε ορισμένους να ισχυριστούν ότι το CDC είχε προειδοποιήσει ότι η νέα παραλλαγή είναι πιο μεταδοτική μεταξύ των εμβολιασμένων από τους μη εμβολιασμένους.

Ωστόσο, αυτοί οι ισχυρισμοί δεν έχουν καμία βάση και ερμηνεύουν λανθασμένα όσα περιγράφει το CDC στο έγγραφο αξιολόγησης κινδύνου, απομονώνοντας ένα απόσπασμα της αναφοράς και παρουσιάζοντάς το εκτός πλαισίου. Η αναφορά του CDC εξηγεί ότι οι παραλλαγές είναι φυσιολογικές στους ιούς και προσθέτει παρακάτω ότι προηγούμενες λοιμώξεις με Covid-19 ή εμβολιασμοί κατά του ιού μπορεί να είναι λιγότερο προστατευτικοί έναντι της νέας παραλλαγής BA.2.86 από ό,τι έναντι προηγούμενων παραλλαγών:

«ο μεγάλος αριθμός μεταλλάξεων σε αυτή την παραλλαγή εγείρει ανησυχίες για μεγαλύτερη διαφυγή από την υπάρχουσα ανοσία από εμβόλια και προηγούμενες λοιμώξεις σε σύγκριση με άλλες πρόσφατες παραλλαγές»

Ωστόσο, το CDC τονίζει ότι τα δείγματα του ιού δεν είναι ακόμη ευρέως διαθέσιμα για πιο αξιόπιστες εργαστηριακές δοκιμές αντισωμάτων και είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε τις πραγματικές επιπτώσεις στην ανοσία.

Συμπέρασμα

Το CDC δεν είπε ότι ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης με τη νέα παραλλαγή του κορονοϊού BA.2.86.