Τον Μάιο του 2024, η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ ενέκρινε νομοσχέδιο για την κωδικοποίηση του ορισμού του αντισημιτισμού στην ομοσπονδιακή νομοθεσία για τα πολιτικά δικαιώματα. Ένα παράδειγμα που αναφέρεται σε αυτόν τον ορισμό είναι ο αντισημιτικός μύθος της «θεοκτονίας», δηλαδή ο ισχυρισμός ότι «οι Εβραίοι σκότωσαν τον Ιησού». Για το λόγο αυτό, λίγο μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου από τη Βουλή οι χρήστες στα κοινωνικά δίκτυα – μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα – ανέφεραν ότι το κείμενο αυτό θα λογοκρίνει τη χριστιανική Βίβλο. Ωστόσο, ο κύριος εισηγητής του νομοσχεδίου, ο ίδιος ασκούμενος καθολικός, αρνήθηκε ότι το νομοσχέδιο θα απαγόρευε τη Βίβλο, χαρακτηρίζοντας τέτοιες κατηγορίες «παράλογες». Εάν το νομοσχέδιο γίνει νόμος, θα επηρεάσει μόνο τον τρόπο με τον οποίο το Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ αξιολογεί τους ισχυρισμούς περί αντισημιτισμού σε δημόσια χρηματοδοτούμενα ιδρύματα.
«O ΧΡΙΣΤΟΣ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ….Οι ΗΠΑ περνούν νόμο λογοκρισίας περί ‘αντισημιτισμού’ που περιλαμβάνει και την Καινή Διαθήκη», γράφει μια ανάρτηση στο Facebook από τις 9 Μαΐου 2024.
Το δημοσίευμα κοινοποιεί τον τίτλο μιας ανάρτησης σε ιστολόγιο, η οποία επίσης ισχυρίζεται ότι το νομοσχέδιο της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ θα απαγόρευε τις αναφορές στη Βίβλο.
Άλλες αναρτήσεις στο Facebook στα ελληνικά αναφέρονται σε έναν κατάλογο παραδειγμάτων αντισημιτισμού που χρησιμοποιούνται βάσει του νόμου, όπως και διαδικτυακά άρθρα όπως εδώ και εδώ.
Αυτές οι αναρτήσεις και άλλες αναφέρονται στο νόμο για την ευαισθητοποίηση κατά του αντισημιτισμού (αρχειοθετημένο εδώ), τον οποίο η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε την 1η Μαΐου με διακομματική ψηφοφορία (αρχειοθετημένο εδώ). Το μέτρο, το οποίο διευρύνει τον νομικό ορισμό του αντισημιτισμού που χρησιμοποιείται για την επιβολή των νόμων κατά των διακρίσεων, στάλθηκε στη Γερουσία προς εξέταση.
Οι ίδιοι ισχυρισμοί και οι ίδιες εικόνες έχουν κυκλοφορήσει ευρέως στα αγγλικά.
Ορισμένα άρθρα στα ελληνικά εμφανίζουν την ανάρτηση της μέλους του Κογκρέσου Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν την 1η Μαΐου 2024 στο Χ, η οποία έχει ως εξής: «Ο αντισημιτισμός είναι λάθος, αλλά δεν θα ψηφίσω σήμερα τον νόμο του 2023 για την ευαισθητοποίηση του αντισημιτισμού (H.R. 6090), ο οποίος θα μπορούσε να καταδικάσει τους Χριστιανούς για αντισημιτισμό επειδή πιστεύουν το Ευαγγέλιο που λέει ότι ο Ιησούς παραδόθηκε στον Ηρώδη για να σταυρωθεί από τους Εβραίους».
Στιγμιότυπα της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook (αριστερά) και του ψευδούς άρθρου (δεξιά). Λήψη εικόνων: 13/05/2024
Ωστόσο, ο κύριος υποστηρικτής του νομοσχεδίου αρνήθηκε τους ισχυρισμούς ότι αυτό θα ποινικοποιούσε τις διδασκαλίες της Βίβλου. Επιπλέον, οι ισχυρισμοί αυτοί βασίζονται στο μύθο ότι οι Εβραίοι είναι υπεύθυνοι για τη σταύρωση του Χριστού.
Η αφήγηση αυτή έρχεται την ώρα που φιλοπαλαιστινιακές διαδηλώσεις έχουν συγκλονίσει τις πανεπιστημιουπόλεις σε όλες τις ΗΠΑ, διαμαρτυρόμενες για τη στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα μετά την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Όπως ανέφερε το AFP στις 10 Μαΐου 2024, η αστυνομία συνέλαβε πάνω από 2.000 άτομα σε εθνικό επίπεδο κατά τη διάρκεια των εβδομάδων αναταραχής στις πανεπιστημιουπόλεις των ΗΠΑ (αρχειοθετημένο εδώ).
Οι διαδηλώσεις κατά του βομβαρδισμού της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ αποτέλεσαν πρόκληση για τους διοικητικούς υπαλλήλους των αμερικανικών πανεπιστημίων που προσπαθούν να εξισορροπήσουν τα δικαιώματα της ελευθερίας του λόγου με τις καταγγελίες ότι οι διαδηλώσεις διολίσθησαν στον αντισημιτισμό.
Θα εξετάζονται σύγχρονα παραδείγματα αντισημιτισμού και όχι η Βίβλος
Ο κύριος εισηγητής του νομοσχεδίου έχει αποκρούσει τους ισχυρισμούς ότι το νομοσχέδιο θα ποινικοποιούσε τις διδασκαλίες της Βίβλου.
«Το να χρησιμοποιείται κατά κάποιο τρόπο αυτός (ο ορισμός) για να ειπωθεί ότι αυτό το νομοσχέδιο θα διώξει τώρα τους χριστιανούς είναι παράλογο από την πρώτη στιγμή – είναι εμπρηστικό και παράλογο», δήλωσε ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής Μάικ Λόλερ, ασκούμενος καθολικός, σε συνέντευξή του στο CNN την 1η Μαΐου (αρχειοθετήθηκε εδώ).
«Αυτό που λέει χρησιμοποιώντας αυτό το σύγχρονο παράδειγμα είναι ότι αυτά τα παραδείγματα μπορούν να ληφθούν υπόψη, αλλά ότι εξαρτάται από το πλαίσιο του τι λέγεται. Αν αποκαλείς όλους τους Εβραίους φονιάδες του Χριστού, τότε ναι, αυτό είναι αντισημιτικό και όλοι το καταλαβαίνουν αυτό. Αλλά αν αναφέρεσαι στη Βίβλο στο πλαίσιο της, τότε όχι, κανείς δεν λέει ότι αυτό είναι αντισημιτικό».
Ο συν-εισηγητής Τζάρεντ Μόσκοβιτς διέψευσε επίσης τους ισχυρισμούς της Γκριν.
«Θέλω οι χριστιανοί να μπορούν να ασκούν την πίστη τους όπως οι χριστιανοί κρίνουν ότι πρέπει, και δεν μας ενδιαφέρει να ανακατευτούμε με το Ευαγγέλιο ούτε αυτή η γλώσσα το κάνει αυτό», δήλωσε ο Δημοκρατικός βουλευτής στο CNN.
Το AFP επικοινώνησε με τα γραφεία των Γκριν, Λόουλερ και Μόσκοβιτς για πρόσθετα σχόλια, αλλά δεν δόθηκαν απαντήσεις.
Ο μύθος της «θεοκτονίας»
Η άποψη ότι οι Εβραίοι ευθύνονται για τη σταύρωση του Ιησού έχει μακρά ιστορία.
«Για αιώνες η Εκκλησία δίδασκε ότι οι Εβραίοι ήταν υπεύθυνοι για το θάνατο του Ιησού, χωρίς να αναγνωρίζει, όπως κάνουν σήμερα οι περισσότεροι ιστορικοί, ότι ο Ιησούς εκτελέστηκε από τη ρωμαϊκή κυβέρνηση επειδή οι αξιωματούχοι τον θεωρούσαν πολιτική απειλή για την εξουσία τους», αναφέρει το Μουσείο Μνήμης Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ στην ιστοσελίδα του (αρχειοθετημένο εδώ).
«Ο μύθος ότι οι Εβραίοι δολοφόνησαν συλλογικά τον Ιησού, που αναφέρεται επίσης ως “θεοκτονία”, χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει τη βία κατά των Εβραίων εδώ και αιώνες», αναφέρει η Ένωση κατά της Δυσφήμισης (Anti-Defamation League – ADL) στην ιστοσελίδα της (αρχειοθετημένη εδώ).
«Ιστορικοί καθώς και χριστιανοί ηγέτες έχουν συμφωνήσει ότι ο ισχυρισμός είναι αβάσιμος».
Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το AFP στις 13 Μαΐου 2024, ο Αναστάσιος Καραμπάμπας, ιστορικός και συγγραφέας του βιβλίου «Στα ίχνη των Εβραίων της Ελλάδας» δήλωσε ότι «αυτή η πεποίθηση εξακολουθεί να αποτελεί σε μεγάλο βαθμό μέρος του συλλογικού ασυνειδήτου στην Ελλάδα». Ο ιστορικός επισημαίνει ότι στην Ελλάδα ο μύθος αυτός βρίσκεται στην καρδιά ενός θρησκευτικού «αντι-Ιουδαϊσμού».
«Για το συλλογικό ασυνείδητο στην Ελλάδα, είναι η θρησκεία των Εβραίων που αποτελεί πρόβλημα, εφόσον, σύμφωνα με τον μύθο του ‘θεοκτόνου’, σταύρωσαν τον Ιησού Χριστό, και αυτό παρατηρείται στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες ορθόδοξες χώρες».
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αποκήρυξε επίσημα την πίστη αυτή το 1965 (αρχειοθετημένο εδώ). Σε ένα βιβλίο του 2011 (αρχειοθετημένο εδώ), ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ’ απάλλαξε και πάλι τους Εβραίους από την ευθύνη για τον θάνατο του Χριστού, η οικογένεια και οι μαθητές του οποίου ήταν Εβραίοι.
Στην Ελλάδα, η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει προβεί επίσημα σε μια τέτοια δήλωση, αλλά σύμφωνα με τον Καραμπάμπα, «η Εκκλησία της Ελλάδος δεν εκφέρει επίσημα τέτοιου είδους λόγο», δηλαδή η Εκκλησία δεν επαναλαμβάνει αυτό το αντιεβραϊκό τροπάριο.
Ωστόσο, ο Καραμπάμπας αναφέρει ότι κάποιοι μεμονωμένοι ιερείς θα επαναλάβουν τον μύθο της «θεοκτονίας», συμβάλλοντας έτσι σε αυτόν τον αντι-ιουδαϊσμό.
«Μπορούμε ακόμα να δούμε εδώ και εκεί, για παράδειγμα, αυτή την παράδοση του ‘καψίματος του Ιούδα’ κατά τη διάρκεια του Πάσχα, ο οποίος είναι στην πραγματικότητα μια μορφή του ‘προδότη Εβραίου’», πρόσθεσε και επισημαίνει ότι αυτή είναι μια παράδοση που συναντάται γενικά στην Ανατολική Ευρώπη.
Η παράδοση αυτή έχει αποτελέσει στο παρελθόν αντικείμενο συζήτησης στην Ελλάδα, με τον ελληνικό Τύπο να την αποκαλεί αντιεβραϊκή και αντισημιτική. Άρθρα τοπικών μέσων ενημέρωσης, όπως εδώ στην Ελλάδα, αναφέρονταν επίσης στο «κάψιμο του Ιούδα» ως «κάψιμο του Εβραίου».
Η παράδοση του «καψίματος του Ιούδα» έχει επίσης οδηγήσει σε κρούσματα αντισημιτισμού σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Άνθρωποι συγκεντρώνονται γύρω από μια φωτιά που απεικονίζει το κάψιμο του Ιούδα έξω από την εκκλησία του χωριού Δευτέρα, κοντά στη Λευκωσία, 10 Απριλίου 2004. – PHILIP MARK / AFP
Σε ηλεκτρονικό μήνυμα προς το AFP στις 16 Μαΐου, ο Αλέξανδρος Σακελλαρίου, ανώτερος ερευνητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και καθηγητής κοινωνιολογίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο είπε ότι το έθιμο «ήταν επί πολλά χρόνια και εξακολουθεί να είναι (τελείται έως σήμερα) μια έμμεση αναφορά στη θεοκτονία», σημειώνοντας ότι «έχουν υπάρξει κατά το παρελθόν τρεις εγκύκλιοι της Ιεράς Συνόδου που καταδίκαζαν το εν λόγω έθιμο (1891, 1910, 1918) κυρίως επειδή τότε εκδηλώνονταν και βίαια επεισόδια εναντίον των Εβραίων. Έκτοτε βέβαια, η Εκκλησία δεν έχει επανέλθει».
Ως παράδειγμα για το πώς το τροπάριο της θεοκτονίας έχει επιμείνει σε τμήματα της Εκκλησίας, ο κ. Σακελλαρίου επισήμανε ότι ο Μητροπολίτης Πειραιώς είχε υποστηρίξει ότι δεν είναι συκοφαντία ότι οι Εβραίοι σκότωσαν τον Χριστό, αλλά ιστορικό γεγονός.
Ο κ. Καραμπάμπας επισημαίνει ότι, παρά ταύτα, η Ελλάδα έχει διανύσει πολύ δρόμο τα τελευταία χρόνια και ότι έχει καθιερωθεί ένας ισχυρός διαθρησκευτικός διάλογος μεταξύ της ελληνικής ορθοδοξίας και του ιουδαϊσμού.
«Επίσης, η Ελλάδα έχει εισαγάγει τα τελευταία χρόνια την εκπαίδευση για το Ολοκαύτωμα στα σχολεία», είπε.
Μετά την ένταξή της στη Διεθνή Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA) το 2005, η Ελλάδα ξεκίνησε προγράμματα εκπαίδευσης για το Ολοκαύτωμα στα εθνικά σχολεία.
«Δεν αποτελεί νέα πολιτική»
Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς και τους υπαινιγμούς στο διαδίκτυο ότι ο νόμος για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον αντισημιτισμό θα ισχύει για κάθε λόγο στις ΗΠΑ, η διατύπωση του νόμου επικεντρώνεται στην πραγματικότητα στο Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ. Απαιτεί από το υπουργείο να υιοθετήσει τον ορισμό εργασίας του IHRA για τον αντισημιτισμό κατά την αντιμετώπιση των διακρίσεων.
Ο ορισμός που δίνει ο διεθνής αυτός οργανισμός 35 χωρών μελών, μέλος του οποίου είναι και η Ελλάδα, παραθέτει αρκετά παραδείγματα δυνητικά μισητού λόγου, όπως η χρήση «ισχυρισμών ότι οι Εβραίοι σκότωσαν τον Ιησού» για να «χαρακτηρίσουν το Ισραήλ ή τους Ισραηλινούς» (αρχειοθετημένο εδώ).
Εάν υπογραφεί σε νόμο, ο νόμος για την ευαισθητοποίηση στον αντισημιτισμό θα απαιτήσει από το Γραφείο Πολιτικών Δικαιωμάτων (OCR) του Υπουργείου Παιδείας να χρησιμοποιεί τον ορισμό εργασίας του IHRA για τον αντισημιτισμό όταν εφαρμόζει τον Τίτλο VI του Νόμου περί Πολιτικών Δικαιωμάτων.
Ο νόμος του 1964 «απαγορεύει τις διακρίσεις με βάση τη φυλή, το χρώμα ή την εθνική καταγωγή σε προγράμματα ή δραστηριότητες που λαμβάνουν ομοσπονδιακή οικονομική βοήθεια», αναφέρει η υπηρεσία στον ιστότοπό της – συμπεριλαμβανομένων εκείνων στα πανεπιστήμια (αρχειοθετημένο εδώ).
Οι επικριτές του νομοσχεδίου της Βουλής των Αντιπροσώπων το περιγράφουν ως κυβερνητική υπερβολή που θα παγώσει την ελευθερία του λόγου στις πανεπιστημιουπόλεις.
«Παρόλο που το νομοσχέδιο αυτό δεν αλλάζει τον ορισμό της παρενόχλησης, δίνει εντολή στο Υπουργείο Παιδείας να λαμβάνει υπόψη του τον προστατευόμενο λόγο κατά τον προσδιορισμό του κατά πόσον οποιαδήποτε προσβλητέα παρενόχληση βάσει του Τίτλου VI, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών ότι το σχολείο ευθύνεται για ένα ‘εχθρικό περιβάλλον’, είχε ως κίνητρο τον αντισημιτισμό», δήλωσε η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών σε επιστολή της προς το Κογκρέσο στις 26 Απριλίου 2024 (αρχειοθετημένη εδώ).
«Η διαπίστωση μιας παραβίασης μπορεί τελικά να οδηγήσει σε περικοπές της σχολικής χρηματοδότησης».
Αλλά ο Μάικλ Μακόνελ, διευθυντής του Κέντρου Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Στάνφορντ (αρχειοθετημένο εδώ), δήλωσε στο AFP στις 3 Μαΐου 2024 ότι οι ισχυρισμοί που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο είναι μια «τραβηγμένη πρόβλεψη» σχετικά με το πώς θα εφαρμοστεί ο νόμος περί αντισημιτικής ευαισθητοποίησης.
«Η πιθανότητα ο νόμος αυτός να εφαρμοστεί στη Βίβλο είναι σχεδόν μηδενική», είπε, σημειώνοντας ότι η Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ «προστατεύει ακόμη και τον αρκετά μισητό λόγο».
Ο Νταν Γκράνοτ, διευθυντής κυβερνητικών σχέσεων της ADL, συμφώνησε.
«Ο νόμος για την ενημέρωση σχετικά με τον αντισημιτισμό δεν απαγορεύει τη Βίβλο και δεν ποινικοποιεί την αντισημιτική ομιλία ή σκέψη, συμπεριλαμβανομένου του πανάρχαιου αντισημιτικού μύθου της θεοκτονίας», είπε στο AFP σε δήλωσή του στις 6 Μαΐου.
Ο Γκράνοτ πρόσθεσε ότι η παραπομπή του νομοσχεδίου στον ορισμό εργασίας της IHRA «δεν αποτελεί νέα πολιτική». Το Υπουργείο Παιδείας συμβουλεύεται τον ίδιο από το 2019, όταν ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τον ανέφερε σε εκτελεστικό διάταγμα για την καταπολέμηση του αντισημιτισμού (αρχειοθετημένο εδώ και εδώ).
«Αυτό το νομοσχέδιο θα κωδικοποιήσει τελικά αυτό (το διάταγμα) σε νόμο για να διασφαλίσει ότι το Υπουργείο Παιδείας χρησιμοποιεί τον ορισμό εργασίας IHRA για τις υποθέσεις επιβολής διακρίσεων», δήλωσε ο βουλευτής Λόουλερ στο CNN.
Το AFP έχει ελέγξει άλλα ψευδή και παραπλανητικά στοιχεία σχετικά με τις διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων στις πανεπιστημιουπόλεις εδώ και εδώ.
Το Καπιτώλιο των ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον στις 23 Απριλίου 2024. – MANDEL NGAN / AFP
Έλεγχος γεγονότων, Ισραήλ-Χαμάς, Πολιτική
© AGENCE FRANCE-PRESSE | 2024 | Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP σε αυτόν τον ιστότοπο υπόκειται στους όρους χρήσης που διατίθενται στη διεύθυνση CGU. Με την πρόσβαση και/ή τη χρήση οποιουδήποτε περιεχομένου του AFP που διατίθεται σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε να δεσμεύεστε από τους προαναφερθέντες όρους χρήσης. Οποιαδήποτε χρήση του περιεχομένου του AFP γίνεται με δική σας αποκλειστική και πλήρη ευθύνη.
Αρχικά δημοσιεύτηκε εδώ.
