Χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες κοινοποιούν βίντεο από τις ταραχές στη Γαλλία που πυροδότησε ο θανάσιμος πυροβολισμός ενός 17χρονου από την αστυνομία στη Ναντέρ, λίγο έξω από το Παρίσι, τον περασμένο μήνα. Ωστόσο, δεν σχετίζονται όλα τα βίντεο που κυκλοφορούν με τα τρέχοντα γεγονότα. Ένα βίντεο που κυκλοφόρησε στις αρχές Ιουλίου με έναν υποτιθέμενο ελεύθερο σκοπευτή να σημαδεύει κόσμο από την οροφή ενός κτιρίου είναι παλιό.
«Γαλλία: Ανατριχιαστικές εικόνες με ελεύθερο σκοπευτή σε ταράτσα να σημαδεύει!», γράφει ο τίτλος άρθρου που δημοσίευσε το ελληνικό διαδικτυακό μέσο Newsbreak την 1η Ιουλίου 2023.
Γράφει επιπλέον: «Πριν από λίγο, δημοσιεύθηκε βίντεο που δείχνει ελεύθερο σκοπευτή να σημαδεύει με διόπτρα από ταράτσα κτιρίου. Το βίντεο έχει προκαλέσει τεράστιες αντιδράσεις και γίνεται πλέον λόγος ανοιχτά για εμφύλιο».
Το άρθρο δημοσιεύει δύο στιγμιότυπα ενός βίντεο, που δείχνει έναν άνδρα στην οροφή ενός πολυώροφου κτιρίου. Φαίνεται να σημαδεύει με καραμπίνα διάφορους ανθρώπους δίπλα σε ένα αυτοκίνητο.
Στιγμιότυπα της ψευδούς ανάρτησης στο Facebook (αριστερά) και του ψευδούς άρθρου (δεξιά). Λήψη εικόνων: 07/07/2023
Ανάλογα άρθρα έχουν βρεθεί εδώ, εδώ και εδώ. Ορισμένα έχουν κοινοποιηθεί στο Facebook. Το βίντεο έχει επίσης κοινοποιηθεί στα αγγλικά, γερμανικά και ισπανικά.
Μετά τον θανάσιμο πυροβολισμό του 17χρονου Ναχέλ από αστυνομικό στις 27 Ιουνίου 2023, έχουν ξεσπάσει διαδηλώσεις και ταραχές σε όλη τη Γαλλία. Εκατοντάδες άνθρωποι έχουν συλληφθεί σε όλη τη χώρα. Αρκετές νύχτες σημαδεύτηκαν από λεηλασίες, εμπρησμούς και βίαιες συγκρούσεις μεταξύ εξεγερμένων και αστυνομικών.
Το βίντεο και τα στιγμιότυπα οθόνης που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα χρονολογούνται τουλάχιστον από το 2022 και δεν έχουν καμία σχέση με τις πρόσφατες ταραχές στη Γαλλία. Ωστόσο, δεν είναι σαφές τι ακριβώς φαίνεται στο βίντεο.
Εικόνες και βίντεο που συνδέονται με τις ταραχές στη Γαλλία κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα. Πολλά από αυτά, ωστόσο, δεν προέρχονται από τις πρόσφατες διαδηλώσεις.
Ένα βίντεο τουλάχιστον από το 2022
Μια αντίστροφη αναζήτηση βίντεο δείχνει ότι το εξεταζόμενο βίντεο κυκλοφορεί στο διαδίκτυο εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο. Συνεπώς, το βίντεο δεν έχει καμία σχέση με την τρέχουσα βία στη Γαλλία. Το κλιπ φαίνεται ήδη σε ένα tweet από τις 13 Μαρτίου 2022. Το νήμα δείχνει επίσης πολλά άλλα βίντεο, πάνω από τα οποία αναγράφεται «Οι καλύτερες ιστορίες του Snapchat».
Το στιγμιότυπο που κοινοποιήθηκε το 2022 διαρκεί έξι δευτερόλεπτα. Το βίντεο δείχνει μια αρχική εικόνα ενός δευτερολέπτου, προτού προχωρήσει στη συνέχεια στη σκηνή όπου ο άνδρας φαίνεται να κρατάει ένα όπλο και να στοχεύει από την οροφή ενός κτιρίου. Η εικόνα συνοδεύεται από μια ένδειξη τοποθεσίας: Hautes Noues, Villiers-sur-Marne. Η γειτονιά Hautes Noues βρίσκεται στην κοινότητα Villiers-sur-Marne, ανατολικά του Παρισιού. Το κλιπ γυρίστηκε στην ταράτσα της ψηλότερης πολυκατοικίας της περιοχής. Συγκρίνοντας τις εικόνες με αυτές στο Google-Maps, το AFP μπόρεσε να εντοπίσει πού γυρίστηκε το βίντεο. Η σκηνή προέρχεται από το προάστιο Villiers-sur-Marne του Παρισιού.
Σύγκριση στιγμιότυπου οθόνης μεταξύ του στιγμιότυπου οθόνης που χρησιμοποιήθηκε στο ψευδές άρθρο (αριστερά) και του βίντεο από το Twitter (δεξιά). Λήψη εικόνων: 07/07/2023
Στο βίντεο του tweet του 2022, υπάρχει επίσης μια αναφορά σε μια λαϊκή γιορτή: «Χθες ήταν το πανηγύρι, σήμερα είναι το Call of (…)», αναφέρεται. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια αναφορά στο ηλεκτρονικό πολεμικό παιχνίδι «Call of Duty». Το AFP δεν έχει βρει καμία ανακοίνωση ή κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης για μια λαϊκή γιορτή στο Villiers-sur-Marne τον Μάρτιο του 2022.
Η εισαγωγή λέξεων-κλειδιών όπως «sniper», «sharpshooter», «rifle», «shooting» (ελεύθερος σκοπευτής, σκοπευτής, τουφέκι) και «Villiers-sur-Marne» καθώς και «Hautes Noues» – τόσο στα γαλλικά όσο και στα ελληνικά – δεν έδωσε κανένα αποτέλεσμα που να αντιστοιχεί σε περιστατικό αυτού του τύπου.
«Le sniper de la cité» (ο ελεύθερος σκοπευτής της πόλης) μπορεί επίσης να διαβαστεί στο απόσπασμα που κοινοποιήθηκε στο Twitter. Ωστόσο, δεν είναι σαφές σε τι είδους όπλο αναφέρεται το βίντεο. Το «HoaxEye», ένας λογαριασμός στο Twitter που παρακολουθεί ψεύτικα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εικάζει ότι θα μπορούσε να είναι ένα αεροβόλο τουφέκι.
Ένα οπλοπωλείο λεηλατήθηκε τη νύχτα της 30ής Ιουνίου προς την 1η Ιουλίου στη Μασσαλία, κατά τη διάρκεια συγκρούσεων μεταξύ ταραξιών και αστυνομίας. Σύμφωνα με τη νομαρχία της αστυνομίας που επικαλείται το AFP την 1η Ιουλίου, κλάπηκαν μερικά κυνηγετικά όπλα χωρίς πυρομαχικά.
Το AFP επικοινώνησε με τη γαλλική αστυνομία σχετικά με το βίντεο, αλλά δεν έλαβε απάντηση όταν δημοσιεύθηκε το άρθρο.