Ένας ισχυρισμός που κυκλοφορεί από τον Μάρτιο του 2024 επανεμφανίστηκε στα κοινωνικά δίκτυα τον Ιανουάριο του 2025, αναφέροντας πως ο Πολωνός στρατηγός Adam Marczak σκοτώθηκε έπειτα από ρωσικό πυραυλικό χτύπημα στο Τσασόβ Γιαρ της Ουκρανίας. Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε την εγκυρότητα του ισχυρισμού.
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Ο ισχυρισμός ότι ο Πολωνός στρατηγός Adam Marczak πέθανε στην Ουκρανία, ως αποτέλεσμα ρωσικής πυραυλικής επίθεσης, παρουσιάζεται χωρίς στοιχεία, εμφανιζόμενος σε φιλορωσικά προφίλ και μέσα το 2024 (εδώ) αλλά και τον Ιανουάριο του 2025 (εδώ). Όπως εξακριβώσαμε, ο ρωσικός ιστότοπος regnum.ru ανέφερε, στις 27 Ιανουαρίου 2025, ότι ο Adam Marczak σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια επίθεσης των ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων σε υποτιθέμενο καταφύγιο του ΝΑΤΟ στο Ντονμπάς και πως ο θάνατός του δήθεν επιβεβαιώθηκε κατά την εκκαθάριση ενός υπόγειου κρησφύγετου της ουκρανικής και δυτικής διοίκησης. Ως πληροφοριοδότης παρουσιάζεται ο Άπτι Αλαουντίνοφ, επικεφαλής της ρωσικής ειδικής μονάδας «Akhmat», που απαρτίζεται από Τσετσένους ενόπλους υπό τον πρόεδρο της Τσετσενίας, Ραμζάν Καντίροφ, επίσης γνωστής και ως “Καντιροβίτες“.
Στην πραγματικότητα, ο στρατηγός Marczak πέθανε στις 26 Μαρτίου 2024 στη βελγική πόλη Mons από φυσικά αίτια. Ανακοίνωση των Ενόπλων Δυνάμεων της Πολωνίας ανέφερε μέσω ανάρτησης στο X στις 26 Μαρτίου 2024:
Με βαθιά θλίψη ανακοινώνουμε τον θάνατο του Ταξίαρχου Adam Marczak, Αρχηγού Επιτελείου της Διοίκησης Επιχειρήσεων της ΕΕ Althea στο Mons, την Τρίτη, 26 Μαρτίου 2024.
Ο απροσδόκητος θάνατος του Στρατηγού επήλθε από φυσικά αίτια, ενώ βρισκόταν εκτός υπηρεσίας.
Η οικογένεια και οι φίλοι του εκλιπόντος ειδοποιήθηκαν και διαβεβαιώθηκαν για τη δυνατότητα υποστήριξης από τον Πολωνικό Στρατό.
Εκφράζουμε τη βαθύτατη συμπαράστασή μας και τα συλλυπητήρια μας σε όλους τους συγγενείς του κ. Στρατηγού.
Χαίρε στη Μνήμη Του!
Αντίστοιχη ανακοίνωση από το Ευρωπαϊκό Σώμα Στρατού (Eurocorps) στις 27 Μαρτίου 2024, σημείωνε:
Με βαθιά λύπη σας ενημερώνουμε ότι ο ταξίαρχος Adam Marczak, επικεφαλής του επιτελείου της Διοίκησης Επιχειρήσεων Althea της ΕΕ στη Μονς, απεβίωσε την Τρίτη 26 Μαρτίου 2024. Ο στρατηγός Marczak ήταν αναπληρωτής επιτελάρχης στη Διοίκηση Eurocorps στο Στρασβούργο της Γαλλίας από το 2021 έως το 2023.
Τα βαθύτατα συλλυπητήριά μας είναι με την πιο στενή του οικογένεια – θα μείνει στην οικογένεια του Eurocorps ως ένας επαγγελματίας που ήταν εξαιρετικά αφοσιωμένος στην επιτυχία του Ευρωπαϊκού Σώματος Στρατού.
Στις παραπάνω ανακοινώσεις αποσαφηνίζεται πως ο βαθμός του Adam Marczak ήταν αυτός του Ταξίαρχου. Ο όρος “στρατηγός” (“General”), που χρησιμοποιείται στις ανακοινώσεις αυτές, προέρχεται από τον όρο “Brigadier General” που αντιστοιχεί στον βαθμό του Ταξίαρχου, στην ελληνική στρατιωτική ιεραρχία. Σε πολλές αγγλόφωνες χώρες, όπως τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Ιρλανδία, ο βαθμός ονομάζεται Brigadier General (Στρατηγός Ταξιαρχίας) ή, λόγω του διακριτικού που φέρει, 1-star General και ανήκει στους στρατηγούς, ως ο κατώτατος βαθμός στρατηγού. Αντιθέτως, στην Ελλάδα και άλλα κράτη, που έχουν επηρεαστεί από την βρετανική στρατιωτική παράδοση, είναι ο μόνος ανώτατος αξιωματικός που δεν θεωρείται ότι ανήκει στον κύκλο των στρατηγών και δεν προσφωνείται στρατηγός.
Ο Adam Marczak αποφοίτησε από την Ανώτερη Σχολή Αξιωματικών των Μηχανοκίνητων Δυνάμεων στην Κρακοβία, μετά την οποία υπηρέτησε στην 6η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία. Ο Marczak έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις στη Βοσνία και στο Αφγανιστάν σε θέσεις διοίκησης. Το 2017, ο αξιωματικός ανέλαβε τη διοίκηση της 25ης Ταξιαρχίας Αεροπορικού Ιππικού, προτού γίνει επικεφαλής του Συμβουλίου Πληροφοριών και Ηλεκτρονικού Πολέμου στο Γενικό Στρατηγείο των Πολωνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Στα μέσα του 2021, ο Marczak διορίστηκε αναπληρωτής αρχηγός του Επιτελείου της Διοίκησης Eurocorps στο Στρασβούργο και αργότερα έγινε αρχηγός του Επιτελείου της Επιχειρησιακής Διοίκησης της Ε.Ε. Althea στη Μονς του Βελγίου, όπου και απεβίωσε τον Μάρτιο του 2024 (εδώ).
Σε κατάρριψη του ισχυρισμού από τον πολωνικό οργανισμό ελέγχου γεγονότων το 2024, βλέπουμε δήλωση από την ταγματάρχη Ewa Złotnicka, αναπληρώτρια εκπρόσωπο Τύπου της Επιχειρησιακής Διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας, στην οποία υπογραμμίζεται:
«Ο ταξίαρχος Adam Marczak πέθανε την Τρίτη 26 Μαρτίου 2024 στη Μονς του Βελγίου, όπου υπηρετούσε ως αρχηγός του επιτελείου της Επιχειρησιακής Διοίκησης Althea της ΕΕ».
Εφόσον ο θάνατός του συνέβη στο Βέλγιο, κοντά στα σύνορα με τη Γαλλία, σχεδόν 1.900 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή από το Κίεβο και σχεδόν 2.500 χιλιόμετρα από το Τσάσιβ Γιαρ (εδώ), συμπεραίνεται πως δεν πέθανε από πυρά ρωσικών πυραύλων στην Ουκρανία.
Στις 5 Απριλίου, οι πολωνικές Ένοπλες Δυνάμεις δημοσίευσαν στο Facebook φωτογραφίες που τραβήχτηκαν κατά τη διάρκεια της φόρτωσης του φέρετρου με τη σορό του Marczak στο αεροπλάνο που επρόκειτο να τον μεταφέρει από το Βέλγιο στην πατρίδα του.
Τέσσερις ώρες αργότερα, στην ίδια σελίδα, εμφανίστηκαν φωτογραφίες που έδειχναν ότι το φέρετρο προσγειώθηκε στη Βαρσοβία.
Οι φωτογραφίες και στις δύο δημοσιεύσεις δείχνουν ένα αεροσκάφος της Πολωνικής Πολεμικής Αεροπορίας με τον αριθμό 018.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα Freedar, ο μοναδικός αριθμός αναγνώρισης του αεροσκάφους είναι 48D847. Το τμήμα ελέγχου γεγονότων της πολωνικής ιστοσελίδα Provenero, εντόπισε το αεροσκάφος με αυτόν τον αριθμό, μέσω της υπηρεσίας Adsb.fi, και επαλήθευσε πως νωρίς το πρωί της 5ης Απριλίου όντως απογειώθηκε από την Πολωνία, προσγειώθηκε στις Βρυξέλλες, στάθηκε εκεί για αρκετές ώρες και στη συνέχεια κατευθύνθηκε πίσω στη Βαρσοβία.
Ο Marczak κηδεύτηκε με στρατιωτικές τιμές έξι ημέρες αργότερα, στις 11 Απριλίου 2024, στην πολωνική πρωτεύουσα.
Το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας δεν ανέφερε κανένα χτύπημα με πυραύλους Iskander στο Τσασόβ Γιαρ στις 26 Μαρτίου 2024, πόσο μάλλον κάποιον υψηλό αξιωματούχο ως νεκρό. Η μόνη πληροφορία που θα μπορούσε να ταιριάζει κατά κάποιο τρόπο με τις περιγραφόμενες συνθήκες είναι η ημερήσια ενημέρωση που δημοσιεύτηκε γύρω στο μεσημέρι εκείνης της ημέρας. Σε αυτήν αναφέρεται ότι «κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας πραγματοποίησαν ομαδικό πλήγμα με θαλάσσια και χερσαία όπλα μεγάλης εμβέλειας υψηλής ακρίβειας και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε κέντρα λήψης αποφάσεων, εγκαταστάσεις της SBU, επιχειρήσεις του στρατιωτικο-βιομηχανικού συγκροτήματος, καθώς και σε τοποθεσίες ουκρανικών εθνικών σχηματισμών και ξένων μισθοφόρων».
Κρίνεται σημαντικό να επισημανθεί πως δεν υπάρχει κάποια αναφορά για νεκρό υψηλόβαθμο στρατιωτικό, ούτε από ανεξάρτητες πλευρές (εδώ), αλλά ούτε και από μεγάλα ουκρανικά, πολωνικά και ρωσικά media. Τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων και τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης που μετέδωσαν τον θάνατο του Πολωνού αξιωματικού (για παράδειγμα, RIA Novosti, TASS, RBC, Kommersant, Gazeta.ru) δεν ανέφεραν σε αυτές ή σε μεταγενέστερες δημοσιεύσεις ότι ο υψηλόβαθμος Πολωνός στρατιωτικός σκοτώθηκε από το ρωσικό χτύπημα στο Τσασόβ Γιαρ.
Τέλος, τον ισχυρισμό κατέρριψε πληθώρα ιστοσελίδων ελέγχου γεγονότων διεθνώς (εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ).
Συμπέρασμα
Βάσει των παραπάνω δεδομένων, ο ισχυρισμός είναι αναληθής ενώ παρατηρείται και ανακύκλωσή του τον Ιανουάριο του 2025, καθότι αρχικά εμφανίστηκε τον Μάρτιο του 2024. Ο Πολωνός στρατηγός Adam Marczak απεβίωσε από φυσικά αίτια στη βελγική πόλη Μονς ενώ βρισκόταν εκτός υπηρεσίας. Καμία επίσημη ή έγκυρη πηγή δεν συνέδεσε τον θάνατο του Πολωνού στρατηγού με ρωσικό χτύπημα στο Τσασόβ Γιαρ της Ουκρανίας, παρά μόνο αναξιόπιστα προφίλ και ιστοσελίδες εκ Ρωσίας.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
1.https://x.com/DowOperSZ/status/1772580308459700251?mx=2
2.https://www.eurocorps.org/eurocorps-members-condolence/
3.https://www.rp.pl/wojsko/art40063461-nagla-smierc-polskiego-generala-nie-zyje-adam-marczak
4.https://fakehunter.pap.pl/raport/7bcd0060-db42-4100-9d4b-22c96d8b31de
5.https://www.gps-coordinates.net/distance
6.https://www.facebook.com/Dowodztwo.Operacyjne/posts/pfbid02E47YCFzerYfz3corp77fFVzDp4DB7vADX2eC2q9cudCbWrrLs1RqZYBrmzmwUGmAl
7.https://www.facebook.com/Dowodztwo.Operacyjne/posts/pfbid0eFTthmEmqJn5K4H3W1NJRpjpC99ZaYn5VD587nTHZtvFeV8zWGc4VuEaYa3bCTA6l
8.https://www.facebook.com/Dowodztwo.Operacyjne/posts/pfbid02EDPwjV9VmLXkkGsNrhdBhfCCM3jbJkwpMNfxzoX2MNbGKCuxu3AkE1LLh8ESY4C3l
9.https://www.facebook.com/Dowodztwo.Operacyjne/posts/pfbid02EDPwjV9VmLXkkGsNrhdBhfCCM3jbJkwpMNfxzoX2MNbGKCuxu3AkE1LLh8ESY4C3l
10.https://globe.adsb.fi/?icao=48d847&lat=49.647&lon=11.261&zoom=6.0&showTrace=2024-04-05×tamp=1712308005
11.https://euvsdisinfo.eu/report/polish-general-adam-marczak-was-killed-by-a-russian-missile-in-ukraine/#
12.https://tvn24.pl/polska/general-adam-marczak-nie-zyje-zmarl-niespodziewanie-z-przyczyn-naturalnych-st7839350
13.https://mythdetector.com/en/disinformation-claiming-a-nato-general-died-in-a-missile-attack-in-ukraine/
14.https://fakehunter.pap.pl/raport/8392bb66-ef91-4d3e-87b7-d8b4ba758196
