Στις 21 Μαΐου 2024 ένας 73χρονος Βρετανός μουσικός σκοτώθηκε και δεκάδες άλλοι επιβάτες τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια σφοδρών αναταράξεων αεροπλάνου Boeing 777-300ER της Singapore Airlines, αναγκάζοντας το αεροπλάνο να προσγειωθεί στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης (εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ). Το αεροπλάνο είχε ξεκινήσει στις 20 Μαΐου από το Λονδίνο, με προορισμό τη Σιγκαπούρη. Τα μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν αυθεντικές εικόνες από τα επακόλουθα της πτήσης της Singapore Airlines, που έδειχναν κατεστραμμένα τμήματα της οροφής και δίσκους με ποτά και φαγητά διάσπαρτα στο πάτωμα.
Στο πλαίσιο αυτό, κοινοποιήθηκαν διάφορα βίντεο σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ιστοσελίδες από τις στιγμές χάους και αγωνίας μέσα στο αεροσκάφος αλλά και μετά από την προσγείωση. Ωστόσο, ένα αναπαραγόμενο βίντεο, που μεταδόθηκε και από τους τηλεοπτικούς σταθμούς ΣΚΑΪ και MEGA, δεν έχει σχέση με το πρόσφατο συμβάν.
Αναπαραγωγές σε ιστοσελίδες: alphanews.live, madata.gr, in2life.gr, flash.gr, 24h.com.cy, irafina.gr, net-time.gr, gazzetta.gr, gkourou.com, thebest.gr, reporter24.gr, huffingtonpost.gr, pronews.gr
Παραδείγματα αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Το βίντεο
Τι ισχύει
Το διαμοιραζόμενο βίντεο κυκλοφόρησε ευρέως σε ιστοσελίδες ενώ μεταδόθηκε και από τηλεοπτικούς σταθμούς. Μεταξύ αυτών ήταν και ο ΣΚΑΪ, στην πρωινή ενημερωτική εκπομπή “Σήμερα”, στο χρονικό σημείο 00:22:39 της πλήρους εκπομπής της 22ας Μαΐου 2024 (παρακάτω αποκομμένο το σχετικό απόσπασμα).
Το ίδιο βίντεο μεταδόθηκε και από την ενημερωτική εκπομπή “Live News” στο MEGA, στο 1:53:28 της πλήρους εκπομπής της 21ης Μαΐου 2024 (παρακάτω αποκομμένο το απόσπασμα).
Το εξεταζόμενο βίντεο δείχνει μία έντρομη γυναίκα που κάθεται σε μέσα σε ένα αεροπλάνο που πλήττεται από αναταράξεις, με πράγματα να πέφτουν στο πάτωμα. Πρόκειται για εικόνες που όμοιές τους είναι πολύ πιθανόν να υπήρξαν πράγματι και στο Boeing που πραγματοποίησε την πρόσφατη πτήση από το Λονδίνο με προορισμό την Σιγκαπούρη. Ωστόσο, το συγκεκριμένο βίντεο είναι στην πραγματικότητα παλαιότερο και παρουσιάζεται εσφαλμένα ως τωρινό.
Με τη μέθοδο της αντίστροφης αναζήτησης εικόνας διαπιστώνεται πως το βίντεο έχει δημοσιευθεί στις 17 Ιουνίου 2019 στο X (πρώην Twitter), από το Sky News, με την ακόλουθη περιγραφή:
«Αυτή είναι η στιγμή που μια αεροσυνοδός πετάχτηκε στο ταβάνι του αεροπλάνου μετά από βίαιες αναταράξεις. Δέκα άνθρωποι τραυματίστηκαν ελαφρά κατά την πτήση από την Πρίστινα προς το EuroAirport της Βασιλείας».
This is the moment a flight attendant was thrown to the ceiling of the plane after violent turbulence.
Ten people had minor injuries on the flight from Pristina to EuroAirport Basel.
For the latest videos, head here: https://t.co/hhDQuQ1top pic.twitter.com/q55fSGl1dQ
– Sky News (@SkyNews) June 17, 2019
Παρ’ όλα αυτά, πολλοί χρήστες στο εξωτερικό το αναπαρήγαγαν με τον ψευδή ισχυρισμό ότι δείχνει εικόνες από τις αναταράξεις στην πρόσφατη πτήση Λονδίνο – Σιγκαπούρη, συλλέγοντας εκατοντάδες χιλιάδες προβολές.
Όπως προκύπτει, το παλιό βίντεο του Sky News δείχνει μία πτήση από την Πρίστινα του Κοσόβου προς την ελβετική πόλη Βασιλεία. Αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες για το συμβάν, βλέπουμε πως πράγματι τον Ιούνιο του 2019 είχαν γίνει σοβαρές αναταράξεις στην συγκεκριμένη πτήση με τουλάχιστον δέκα τραυματίες. Μάλιστα, εκτενέστερες εκδοχές του βίντεο δημοσιεύθηκαν εκείνη την περίοδο σε ιστοσελίδες του εξωτερικού (εδώ, εδώ κι εδώ) αλλά και της Ελλάδας (εδώ κι εδώ).
Το εκτενέστερο, διάρκειας 40 δευτερολέπτων, βίντεο βρίσκεται αναρτημένο και στην ηλεκτρονική υπηρεσία Storyful, από τον χρήστη ονόματι Mirjeta Basha, με την περιγραφή να αναφέρει πως απεικονίζει αναταράξεις από αεροπλάνο της ALK Airlines τον Ιούνιο του 2019:
Οι βίαιες αναταράξεις σε πτήση από την Πρίστινα προς το αεροδρόμιο EuroAirport της Βασιλείας στις 16 Ιουνίου ήταν αρκετά ισχυρές ώστε να ρίξουν μια αεροσυνοδό και το καροτσάκι της στο ταβάνι και να τα στείλουν να πέσουν πάνω στους επιβάτες, όπως δείχνει δραματικό βίντεο που τραβήχτηκε στο αεροσκάφος. Η Mirjeta Basha κατέγραψε αυτό το βίντεο επί της πτήσης της ALK Airlines. Η ίδια δήλωσε στον ελβετικό ειδησεογραφικό ιστότοπο 20 Minuten ότι ήταν πεπεισμένη ότι το αεροπλάνο επρόκειτο να συντριβεί. Περιγράφοντας τη σκηνή που κατέγραψε, η Basha είπε: «Μια αεροσυνοδός χτύπησε το καροτσάκι της στο ταβάνι. Τα φλιτζάνια πετούσαν τριγύρω, κάποια ζεματίστηκαν από το καυτό νερό». Ο σύζυγος της Basha ήταν μεταξύ των 10 ατόμων που μεταφέρθηκαν για νοσηλεία κατά την προσγείωση, σύμφωνα με το αεροδρόμιο.
Αξίζει να σημειωθεί πως τον ισχυρισμό με το συγκεκριμένο βίντεο εξέτασαν και κατέρριψαν πολλοί διεθνείς οργανισμοί ελέγχου γεγονότων, όπως το Politifact, το AFP, το Full Fact και το Lead Stories.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός είναι αναληθής. Το εξεταζόμενο βίντεο, που προβλήθηκε στην ελληνική τηλεόραση και χρησιμοποιήθηκε σε πληθώρα ειδησεογραφικών ιστοσελίδων, δεν απεικονίζει στιγμές χάους και αγωνίας από την πρόσφατη πτήση από το Λονδίνο προς τη Σιγκαπούρη, που σημαδεύτηκε από τον θάνατο ενός άντρα και τον τραυματισμό δεκάδων επιβατών από έντονες αναταράξεις.
Το εν λόγω βίντεο, που βρίσκεται και δημοσιευμένο από το Sky News στο X, χρονολογείται αρκετά πιο πίσω, από τον Ιούνιο του 2019, και δείχνει αναταράξεις σε πτήση από το Κόσοβο προς την Ελβετία.
