Ισχυρός σεισμός, μεγέθους 7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, σημειώθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2024 κοντά στην ακτή Cape Mendocino, περίπου 100 χλμ νοτιοδυτικά της πόλης Ferndale στη Βόρεια Καλιφόρνια, όπως ανακοίνωσε το Αμερικανικό Ινστιτούτο Γεωφυσικής (USGS). Ο σεισμός οδήγησε την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία να εκδώσει προειδοποίηση για τσουνάμι (εδώ και εδώ), η οποία αργότερα ήρθη. Στο πλαίσιο αυτό, εμφανίστηκαν στο διαδίκτυο κάποια βίντεο που συνοδεύονταν από ψευδείς ισχυρισμούς ότι καταγράφουν τον σεισμό στην Καλιφόρνια. Ωστόσο, μετά από έλεγχο, διαπιστώθηκε ότι τα πλάνα προέρχονται από παλαιότερους σεισμούς, σε άλλες περιοχές, και δεν σχετίζονται με το πρόσφατο γεγονός.
Τα βίντεο που διαδόθηκαν ευρέως είναι δύο, και εντοπίστηκαν σε διάφορες ειδησεογραφικές ιστοσελίδες. Το πρώτο δημοσιεύθηκε στο tovima.gr και in.gr, ενώ το δεύτερο βρέθηκε σε άρθρα των enikos.gr, cretalive.gr, dynatielladanews.com και news.makedonias.gr.
Δημοσιεύσεις εντοπίσαμε επίσης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Τι ισχύει
Αρχικά, τα δύο βίντεο, που παρουσιάζονται ως προερχόμενα από τον πρόσφατο σεισμό των 7 βαθμών Ρίχτερ στην Καλιφόρνια, είναι τα εξής:
Βίντεο 1ο
Βίντεο 2ο
Για να εντοπίσουμε την προέλευση του πρώτου βίντεο, χρησιμοποιήσαμε ένα χαρακτηριστικό καρέ και, με τη βοήθεια του εργαλείου Google Lens, πραγματοποιήσαμε αναστροφή αναζήτησης εικόνας. Αυτό μας οδήγησε σε ένα βίντεο στο TikTok, το οποίο δημοσιεύθηκε στις 6 Απριλίου 2024 και δείχνει πλάνα από την Ταϊπέι, πρωτεύουσα της Ταϊβάν.
Ελέγχοντας τη διεθνή ειδησεογραφία, εξακριβώσαμε ότι στις 3 Απριλίου 2024 η Ταϊβάν πράγματι επλήγη από έναν φονικό σεισμό 7,4 Ρίχτερ, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 18 άνθρωποι και να τραυματιστούν τουλάχιστον 1.000 ακόμη άτομα. [Πηγή] [Πηγή]
Για να εντοπίσουμε την πηγή του δεύτερο βίντεο ακολουθήσαμε την ίδια διαδικασία και εντοπίσαμε ένα βίντεο που περιέχει ένα community note, σύμφωνα με το οποίο τα πλάνα προέρχονται από σεισμό στην Αλάσκα το έτος 2018.
Έτσι οδηγηθήκαμε σε μία ανάρτηση στο Χ από το 2018, από τον χρήστη James Easton, κάτοικο Αλάσκας, η οποία περιέχει το υπό εξέταση βίντεο, γεγονός που αποδεικνύει ότι το βίντεο δεν προέρχεται από τον πρόσφατο σεισμό της Καλιφόρνιας.
Παραπληροφόρηση σε περιόδους φυσικών καταστροφών
Σε περιόδους κατά τις οποίες καιρικά ή γεωλογικά φαινόμενα προκαλούν καταστροφές, είναι σύνηθες να διακινούνται στο διαδίκτυο παλαιότερα βίντεο που λανθασμένα αποδίδονται σε ένα τρέχον συμβάν, δημιουργώντας παραπλανητικές εντυπώσεις αλλά και φόβο. Πρόσφατα παραδείγματα μπορούμε να παραθέσουμε τόσο από τον καταστροφικό τυφώνα Μίλτον που έπληξε την Φλόριντα (παραδείγματα εδώ, εδώ, εδώ και εδώ), όσο και από τις καταστροφικές πλημμύρες που επληξαν τη Βαλένθια (παράδειγμα εδώ).
Το ίδιο συνέβη και στην υπό εξέταση περίπτωση, καθώς η περιοχή είναι μία από τις πιο σεισμογενείς της Καλιφόρνιας, με παρόμοιους σεισμούς να έχουν καταγραφεί το 1923, το 1994 και το 1992, ενώ μάλιστα ο τελευταίος προκάλεσε μικρής κλίμακας τσουνάμι. Η πρόσφατη προειδοποίηση για τσουνάμι από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία πιθανόν πανικόβαλε μέρος του πληθυσμού, οδηγώντας στη δημοσίευση παλαιότερων βίντεο χωρίς να ελεγχθεί η προέλευσή τους, ενώ δεν αποκλείονται επίσης οι περιπτώσεις δημοσίευσής τους για σκοπούς like farming.
Συμπέρασμα
Τα δύο βίντεο που εξετάστηκαν δεν απεικονίζουν τον σεισμό των 7 Ρίχτερ που έπληξε τη Βόρεια Καλιφόρνια, καθώς προέρχονται από παλαιότερους σεισμούς στην Ταϊβάν και στην Αλάσκα.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν:
1. https://earthquake.usgs.gov/earthquakes/eventpage/nc75095651/executive
2. https://www.tiktok.com/@drsamtrang/video/7354779285279984942?lang=el-GR
3. https://x.com/LithiumClips/status/1864779239825744086
4. https://x.com/JamesEastonCFO/status/1068601606109687808.
